Bài giảng lễ đêm vọng Giáng sinh của Đức cha giáo phận

Bắc Ninh (24-12-2016), vào buổi tối ngày lễ Vọng Giáng sinh, trước hàng ngàn người tới tham dự lễ Giáng sinh tại tòa giám mục Bắc Ninh. Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt sj., giám mục giáo phận Bắc Ninh chủ sự  thánh lễ Vọng Giáng sinh.  Sau đây là toàn bộ nội dung bài giảng của đức cha giáo phận trong lễ Vọng giáng sinh:

“Hãy nâng tâm hồn lên”

           Kính chào toàn thể cộng đoàn: cả giáo dân cũng như bà con lương dân. Nguyện xin Chúa Giêsu giáng thế ban cho tất cả chúng ta và gia đình ơn bình an và niềm vui từ trời cao.

1.Lễ Giáng Sinh hiện nay đã trở thành lễ hội ở hầu như khắp nơi trên thế giới, lễ hội của mọi người, không phân biệt quốc gia, tôn giáo, thành phần xã hội. Bầu khí ấy phần nào được thể hiện ở nhà thờ Chính Tòa Bắc Ninh trong những ngày này.

Xin cảm ơn anh chị em giáo dân giáo xứ Chính Toà đã chuẩn bị khu vực nhà thờ sớm và kỹ, tạo bầu khí lễ hội cả tuần trước lễ. Cảm ơn các đơn vị đã tham gia buổi hoan ca tối hôm qua: ngoài các xứ họ gần Toà Giám Mục còn có các liền anh liền chị Quan Họ từ làng Diềm, những anh chị em người dân tộc Hmông từ Bắc Kạn, những nhóm trình độ cao như Ban Hợp Xướng Trẻ Công Giáo, những nhóm hết sức đặc biệt như các cháu khiếm thị Thiên Quang và các cháu khuyết tật Hương La. Cảm ơn tất cả bả con lương giáo đến tham dự hôm qua cũng như hôm nay, tạo nên bầu khí vừa đông vui vừa thân thiện, thể hiện ước nguyện của Chúa Giêsu: mọi người đều là anh chị em.

Người Việt Nam chúng ta đã quen với quan niệm “Tứ hải giai  huynh đệ”: người trong bốn biển đều là anh chị em. Chúa Giêsu cho biết rõ hơn nguồn gốc sâu xa: Mọi người đều là hình ảnh và con cái Thiên Chúa. Đó cũng chính là sứ điệp của lễ Giáng Sinh: Toàn thể nhân loại là một gia đình. Tuy tội lỗi đã phá vỡ khá nhiều trong quá khứ cũng như hiện nay, nhưng chúng ta được Chúa mời gọi làm mới lại hết, từ tâm hồn và đời sống từng người đến các gia đình, các cộng đồng, mở rộng dần đến xã hội và toàn thế giới. Đó cũng chính là sứ mệnh Chúa uỷ thác cho Hội Thánh là gia đình đã được Chúa qui tụ.

2.Trong tinh thần ấy, hôm nay chúng ta cùng nhớ lại một lời mời gọi từ hơn 2000 năm nay trong Kinh Thánh: “Hãy nâng tâm hồn lên”.

Trước hết chúng ta hãy nhìn ngắm Chúa Giêsu trở nên một em bé được đặt trong máng cỏ nghèo hèn. Chúng ta biết sau đó Chúa sống âm thầm ở làng quê Nazareth 30 năm. Rồi Chúa đi rao giảng Trời mới đất mới trên mảnh đất hiện nay là nước Israel. Trong 3 năm Chúa không ngừng thi ân giáng phúc cho người đời: chữa bệnh, trừ quỷ, tha tội, cho người chết sống lại. Chúa mời gọi mọi người từ bỏ tội lỗi: gian dối, gian tham, gian ác, trái lại biết tôn trọng công bằng và thực thi bác ái. Chúa thực hiện điều Sách Thánh Cựu Ước tiên báo:

“Tín nghĩa ân tình nay hội ngộ

Hoà bình công lý đã giao duyên.”

Chúa bị hiểu lầm, bị chống đối, vì người ta muốn giữ nguyên nếp sống cũ: kỳ thị, bóc lột, áp bức, thù hận, kết án, loại bỏ. Cuối cùng Chúa bị kết án tử hình trên thập giá. Nhưng Chúa đã tiên báo: Khi được đưa lên cao, tôi sẽ kéo mọi sự lên với tôi. Ngày thứ ba sau khi chết, Chúa đã sống lại. Rồi Chúa ban ánh sáng và sức mạnh của Chúa Thánh Thần cho nhóm môn đệ nhỏ bé, sai họ đi tiếp nối sứ mệnh của Chúa khắp nơi. Và Chúa hứa sẽ ở với các môn đệ mọi ngày cho đến tận thế

Qua 20 thế kỷ, nhóm môn đệ bé nhỏ ngày xưa ở Giêrusalem đã trở thành Hội Thánh trên khắp thế giới hiện nay, bất chấp muôn vàn khó khăn, kể cả những cuộc bách hại khốc liệt do các nhà cầm quyền phần nào lặp lại thái độ người ta đã dành cho Chúa xưa kia. Các môn đệ Chúa, nay được gọi là Hội Thánh, là những người muốn noi gương Chúa và đáp lại lời mời gọi: Hãy nâng tâm hồn lên. Nhờ ánh sáng và sức mạnh thiêng liêng cùa Chúa, họ quyết sống cuộc đời mới và góp phần gây dựng một nhân loại mới:

“Tín nghĩa ân tình nay hội ngộ

Hoà bình công lý đã giao duyên.”

3.Nhìn vào thế giới và xã hội hiện nay, chúng tay thấy rất nhiều tiến bộ: nhiều người được ăn ngon mặc đẹp, nhiều người được học hành đầy đủ, nhiều người có nhà to xe đẹp, nhiều người có những phương tiện cao cấp, nhiều gia đình đầm ấm hạnh phúc. Tuy nhiên vẫn không ít người còn rất đau khổ: thiếu ăn thiếu mặc, thiếu thuốc thiếu học, bất công và thù hận, cướp của giết người, áp bức và bóc lột, chiến tranh loạn lạc, khủng bố dưới nhiều hình thức.

Phần nào lời Sách Thánh từ hơn 2000 năm trước vẫn nhắc nhở chúng ta:

“Phường gian ác nhởn nhơ khắp chốn

Chuyện đê hèn đầy dẫy nhân gian.”

Chúa Giêsu đến khởi đầu một nhân loại mới. “Hãy nâng tâm hồn lên” là lời thánh vịnh người Do Thái và các môn đệ Chúa Kitô đã đọc và hát từ hơn 2000 năm. Riêng người Công Giáo trong tất cả các thánh lễ đều được mời gọi “Hãy nâng tâm hồn lên”: đừng dừng lại ở cái tôi bí gian ác và đê hèn cám dỗ, nhưng tiến bước theo Chúa Giêsu với những chân trời chan chứa bình an và niềm vui.

Trong vũ trụ muôn loài, chỉ loài người có tâm hồn. Người ta nói đến các loại tâm hồn đặc biệt như: nghệ sĩ, vị tha, quảng đại, bác ái, bao dung. Người ta cũng nói đùa là có tâm hồn ăn uống!

Các ngôn sứ thời Cựu Ước tiên báo Chúa Giêsu đến sẽ thay tim cho con người: Thay vì một trái tim bằng đá là một trái tim bằng thịt, thay vì vô cảm là yêu mến. Chúa Giêsu chính là Thiên Chúa yêu mến bằng trái tim của con người, để chúng ta là con người biết yêu mến bằng trái tim của Thiên Chúa. Yêu mến là khả năng cao quý nhất của con người, được yêu mến là khát vọng sâu xa nhất của con người. Thiên đàng Chúa Giêsu hứa cho con người chính là khi con người sống với nhau hoàn toàn bằng yêu mến: thiên đàng bắt đầu từ hôm nay nếu chúng ta đón nhận Chúa vào tâm hồn.

Với lễ Giáng Sinh, chúng ta không chỉ kỷ niệm Chúa đến trong máng cỏ làng Bêlem cách đây hơn 2000 năm, nhưng xin Chúa đến trong tâm hồn chúng ta, đẩy lui tất cả những ý nghĩ, lời nói, việc làm nhuốm mùi gian dối, gian tham và gian ác, trái lại con người biết nhìn mọi người khác như anh chị em trong một gia đình.

4.Truyện trời sáng và trời tối

Trong một làng quê, một cụ già hỏi các thanh niên: “Thế nào là trời sáng? Thế nào là trời tối?” Một thanh niên trả lời: “Nếu mãi xa có hai con vật mà còn phân biệt được con trâu với con bò, thì trời còn sáng; nếu không thì trời đã tối.”

Cụ già đáp: “Cũng đúng, nhưng chưa đúng hẳn.” Một thanh niên khác trả lời: “Nếu mãi xa có hai cây mà phân biệt được cây dừa với cây cau thì trời đã sáng; nếu không thì trời còn tối.” Cụ già đáp: “Cũng đúng, nhưng chưa đúng hẳn.” Các thanh niên hỏi: “Thế nào mới thật đúng?” Cụ già đáp: “Nếu có một người đến với chúng ta, bất kể người ấy da trắng hay da màu, bất kể người ấy thuộc dân tộc hay ngôn ngữ nào, bất kể người ấy là một ông vua hay một người ăn xin, bất kể người ấy là một nhà bác học hay một dân quê mù chữ, bất kể đó là một người đức hạnh hay tội lỗi, mà chúng ta nhận ra đó là một người anh, một người chị hay một người em, thì trời đã sáng trong tâm hồn chúng ta. Nếu không thì trời vẫn tối.”

5.Hãy vui mừng

Cách chúng ta gần 1600 năm, thánh Lêô Cả giáo hoàng (440-461) giảng tại Rôma dịp lễ Giáng Sinh:

“Thánh nhân hãy vui mừng vì ngày khải hoàn đã gần rồi

Tội nhân hãy hân hoan vì được đón nhận ơn tha thứ

Người ngoại giáo hãy phấn khởi vì được mời gọi đến hưởng sự sống”

Như vậy tất cả chúng ta, dù thuộc thành phần nào trong xã hội, đều có thể hân hoan vì được Thiên Chúa yêu thương, được Chúa Giêsu mời gọi bước theo Chúa, làm thành những người tiên phong của Trời mới đất mới: dám nói “không” với tất cả những gì là gian dối, gian tham và gian ác; trái lại biết tôn trọng công bằng và thực thi bác ái. Bản thân chúng ta sẽ tìm được niềm vui trong tâm hồn cũng như trong gia đình, và chúng ta góp phần vào việc xây dựng một nhân loại mới, nơi mọi người đều được tôn trọng và yêu mến.

Có thể nói: Thiên đàng Chúa hứa bắt đầu từ hôm nay, trong tâm hồn chúng ta, trong gia dình chúng ta. Noi gương những người chăn cừu nghèo hèn ở Bêlem, noi gương các nhà thông thái từ các dân tộc đã đến với Chúa Giêsu ngày xưa, hôm nay chúng ta hãy dọn một máng cỏ đón Chúa đến tâm hồn và cuộc đời mình. Và tất cả chúng ta cùng nguyện xin:

Lạy Chúa từ nhân

Xin cho con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi người

Xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí ơn an bình.

+ Cosma Hoàng Văn Đạt SJ.

Giám mục Bắc Ninh