Lược sử Giáo họ Vĩnh Sơn

1. Thông tin cơ bản

  Tên gọi: Giáo họ Vĩnh Sơn.

  Địa chỉ: Xóm 2 (xóm Đông), Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.

  Bổn mạng: Sinh nhật thánh Gioan Tẩy Giả (24/6)

Giáo dân: Giáo họ Vĩnh Sơn có 71 nhân danh, chiếm tỉ lệ khoảng 1,2% dân cư trên địa bàn xã Vĩnh Sơn (năm 2021). Họ chủ yếu làm nông nghiệp và làm việc tại các công ty, xí nghiệp trên địa bàn.

Hội đoàn: Hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, ban Caritas, hội Giustino và ca đoàn.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay được khánh thành năm 1925 với kích thước: chiều dài 23m, chiều rộng 5.8m và chiều cao 4m. Diện tích khuôn viên nhà thờ khoảng 1014m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Theo lịch sử giáo họ, trước thế kỉ XIX, xã Vĩnh Sơn có tên gọi là Hai Nước, vì thời đó có hai con ngòi phục vụ đời sống người dân trong vùng. Khu vực xã Vĩnh Sơn là một vùng đồi núi cao hơn các vùng xung quanh. Nơi đây có ngọn núi Dâu, cho nên có một thời người dân khu vực đổi tên Hai Nước thành Sơn Tang. Sơn nghĩa là núi, còn Tang nghĩa là Dâu. Đến những năm 60 của thế kỷ XX, Sơn Tang được đổi tên thành Vĩnh Sơn. Hiện nay, Vĩnh Sơn là một xã nằm trong địa bàn huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Cái tên Vĩnh Sơn được nhiều người biết đến, bởi vì nơi đây đã hình thành một làng nuôi rắn có tiếng từ lâu.

 Đầu thế kỷ XX, dân trong làng chủ yếu làm nghề nông. Tưởng chừng như cuộc sống cứ trôi đi trong yên ổn, thì một biến cố xảy ra, không biết vì lí do gì, dân trong làng xảy ra tranh chấp nội bộ. Để phân thắng bại, một nhóm dân trong làng nhờ các cố đạo giải quyết tranh chấp xung đột. Các cố can thiệp việc tranh chấp. Từ đó, nhiều người vị nể và hàm ơn các ngài. Trong giai đoạn này, khoảng có 5 hộ gia đình xin theo đạo Công giáo. Thế là từ đó, hạt giống Tin Mừng được gieo và triển nở nơi vùng đất Vĩnh Sơn. Năm gia đình Công Giáo cùng nhau làm một nhà nguyện để sống thực hành đức tin. Ngôi nhà nguyện làm bằng tranh tre, vách đất, dài 6m và rộng 3m. Hiện nay, khu đất ngôi nhà nguyện ban đầu (nằm trên phần đất xóm 5 hiện nay) không còn nữa, vì đã bán cho một gia đình khác hiện đang sinh sống ở đây.

Theo năm tháng, số giáo dân gia tăng nhanh chóng. Các cụ nhận thấy sự phát triển không ngừng trong vùng, nhất là vùng đất phía Đông, thuộc khu xóm 2 ngày nay. Bởi vậy, năm 1925, gia đình mọ phó Bưng (tức cụ trùm phó Bưng) hiến đất nhà mình cho giáo họ để xây dựng ngôi thánh đường mới, ở khu vực như ngày nay. Bà con dân họ cùng nhau đóng góp xây dựng một ngôi thánh đường khang trang và rộng rãi hơn. Công trình được xây cất và hoàn thành vào năm 1925 với kích thước: chiều dài 23m, chiều rộng 5,8m, chiều cao 4m và lợp mái ngói đỏ. Vì không có tháp chuông, dùng trống đánh hiệu cho mọi người đi thờ nguyện kinh sớm tối và tham dự thánh lễ. Năm 1947, tháp chuông nhà thờ Tam Đảo bị bom đánh phá. Cụ trùm Hành cùng 3 người lên Tam Đảo xin chuông. Họ đóng một cái thùng bằng gỗ, có bánh. Sau đó, 4 người cho chuông vào thùng rồi kéo bộ về giáo họ. Tuy quả chuông tây ấy chỉ vỏn vẹn 25kg, nhưng giáo họ vẫn sử dụng cho đến ngày nay.

Trước năm 1950, khoảng 50 phần trăm số dân trong làng là người Công giáo. Thời đó, giáo dân rất đông và có cha Trần Văn Lập coi xứ. Các cụ kể lại, giáo họ Vĩnh Sơn đã lên cấp nhà xứ từ năm 1950. Thời cha Lập coi xứ cũng có các cậu và các thầy theo giúp như: cậu Bình, Xuân, thầy Trác, thầy Minh Tuyền… Cụ Gioan Phùng Văn Sang kể lại chuyện từng là học trò trong hội ca đoàn của thầy Minh Tuyền.

Năm 1954, hơn 10 gia đình họ đạo Vĩnh Sơn di cư vào Nam cùng cha Lập. Không chỉ có vậy, hầu hết những gia đình trong xã đã rửa tội bỏ đức tin. Chỉ còn vỏn vẹn 10 gia đình vẫn kiên trung giữ đạo và coi sóc nhà thờ trong thời thế khó khăn ấy. Trong số những gia đình còn ở lại, cụ Giuse Nguyễn Văn Tiếng làm trùm chính, cụ Sĩ làm trùm phó. Cũng trong năm 1954, khuôn viên nhà thờ được mở rộng nhờ sự quảng đại của gia đình cụ Phấn Thủ. Gia đình hiến cho giáo họ khoảng 8 thước đất để làm khu cổng trước mặt nhà thờ hiện nay.

3. Đời sống đức tin

Sau bao biến cố thăng trầm của thời cuộc, đời sống đức tin của người tín hữu trong giáo họ Vĩnh Sơn không hề thay đổi. Ngôi thánh đường xây dựng từ năm 1925 vẫn trường tồn với thời gian sau nhiều lần tu sửa. Những năm gần đây, nhờ vào sự quan tâm của Đức cha giáo phận, giáo họ Vĩnh Sơn được nhiều cha đến dâng lễ và khích lệ giữ gìn đức tin. Bà con giáo dân Vĩnh Sơn luôn khắc ghi lời dạy bảo của các đấng bậc trong Giáo Hội, tiếp bước đường lối của cha ông, trung thành giữ vững đức tin cho đến muôn đời và làm gương sáng đức tin cho mọi người lương cũng như giáo.

BTT Giáo Phận