Bài giảng lễ an táng cha Giuse Phạm Sĩ An

Kính thưa cộng đoàn,

Tối Chúa Nhật vừa qua, ngay sau thánh lễ tại nhà thờ Chính Toà, cha văn phòng Toà Giám Mục cho tôi biết cha Giuse Phạm Sĩ An vừa qua đời lúc 18g tại Nhà Hưu Dưỡng Linh Mục Bắc Ninh ở Thủ Đức, hưởng thọ 80 tuổi. Trước sự ra đi của cha Giuse, tôi cảm thấy phần nào bất ngờ, mặc dù biết cha đã cao tuổi và từ lâu đã thường xuyên bệnh tật. Sau khi trấn tĩnh lại, tôi dâng lời tạ ơn Thiên Chúa với cha Giuse về 80 năm cuộc đời làm con Chúa và hơn 55 năm làm linh mục.// Sáng thứ hai, khi ngồi chia sẻ với các cha hưu,/ chúng tôi đã cùng nhau ôn lại những kỷ niệm tốt đẹp về cha Giuse./ Ở nơi ngài hiện rõ hai điều đối nghịch mà có lẽ tôi và anh chị sẽ chẳng bao giờ hiểu hết,/ và chẳng dễ gì đón nhận như cha Giuse, bởi lẽ ngài đã sống một đời linh mục hết sức đặc biệt: bên ngoài thầm lặng và ngay cả bệnh tật liên miên, nhưng bên trong là một đức tin sắt đá và một đời sống cầu nguyện liên lỉ.

Cha Giuse thụ phong linh mục năm 24 tuổi, là linh mục đầu tiên được Đức Hồng Y Phaolô Giuse, lúc ấy là giám mục Bắc Ninh, phong chức. Tuy nhiên, sau đó mấy chục năm nhiều người vẫn không hề biết/ ngài là linh mục. Chính cha Phêrô Chu Quang Tòng là bạn thân thiết với ngài nhiều năm trong trại cải tạo cũng không hề biết rằng ngài là linh mục. Sau 20 năm tập trung cải tạo và quản chế, cha trở về giáo xứ Xuân Hòa tiếp tục sống 22 năm trong thầm lặng. Suốt thời gian ấy, từ năm 1984 đến năm 2006, cha sống âm thầm, cầu nguyện, dâng lễ trong nhà nguyện của cộng đoàn và làm linh hướng cho chị em nữ tu Đaminh. Năm 2006, cha đến ở Tòa Giám Mục, tiếp tục sống âm thầm, để tiện bề cho việc dưỡng bệnh. Năm 2013, cha đã vào Nhà Hưu Dưỡng Linh Mục Bắc Ninh ở Thủ Đức, để tiện cho việc chữa bệnh hơn, vì được bác sĩ Quang ở gần đó chăm sóc tận tình. Sau khi qua đời, cha đã được đưa đi trên quãng đường gần 2000 km để trở về với ngôi nhà thờ Chính Toà của giáo phận để được gia đình giáo phận tiễn đưa đến nơi an nghỉ chờ ngày sống lại.

“Tình yêu Chúa Kitô thúc bách tôi”: đó là khẩu hiệu cha chọn khi thụ phong linh mục và ấp ủ suốt đời. Hoàn cảnh không cho cha làm được gì gọi là công to việc lớn, cũng không làm được cả những công việc bình thường của một linh mục như dâng lễ và giải tội cho giáo dân, nhưng Chúa đã cho cha muôn vàn cơ hội để cầu nguyện, hãm mình và hy sinh theo gương Chúa Giêsu vác thập giá và chịu đóng đanh. Không một chút vinh dự thế gian, nhưng cha có thể nói như thánh Phaolô: Tôi hãnh diện vì Thánh Giá Đức Kitô. Trong cuốn hồi ký của vị mục tử, cha viết về đời sống linh mục của mình rằng: “Tôi cảm thấy luôn có Chúa đồng hành, tôi trở về làng quê/ để tiếp tục sống âm thầm trong mái nhà Chúa/ với cha nghĩa phụ, với thầy già, với bà con thôn làng (Xuân Hoà),/ cảm giác như là sống ở nhà Nazaret: cầu nguyện, học tập và làm việc, luôn ý thức mình là con người phàm hèn, mỏng dòn như chiếc bình sành lại mang ấn tích Kitô.”

Bất cứ ai đã từng sống với cha đều nhận thấy, cha là người hiền lành, chịu khó làm việc và học tập, luôn tử tế với hết thảy mọi người. Cho dù hơn nửa đời người bệnh tật, nhưng cha không kêu ca, không làm phiền đến ai. Còn về học tập/ thì tất cả bạn bè cùng trang lứa đều biết cha là người học giỏi có tiếng, ngài chịu khó học, chịu khó đọc, nói như ngôn ngữ ngày hôm nay thì cha Giuse là “con mọt sách” chính cống. Cha Giuse Nguyễn Đức Hiểu còn cho biết cha Giuse chăm học đến nỗi nhiều khi ngài đọc sách một mình nơi tòa giải tội, khi phải chờ học. Không những vậy, cha còn là người chịu khó lao động chân tay, kể cả khi khỏe mạnh cũng như lúc đau yếu. Trong những năm tháng cuối đời, trong người đủ thứ bệnh tật, nhưng cha Giuse vẫn dành thời gian ngồi trước máy tính, miệt mài đánh máy những bài giảng cũng như các tác phẩm của Đức Hồng Y Phaolô Giuse, để đưa lên trang web của giáo phận cho mọi người đọc.

Chúng ta ai cũng biết một cây có gốc, có thân, có cành, rồi lá, hoa và quả; mặc dù không thấy, chúng ta vẫn biết cây sống được, lớn lên, sinh hoa kết quả nhờ rễ đâm sâu trong lòng đất để hút chất nuôi dưỡng cây. Cha Giuse suốt đời đã âm thầm lặng lẽ như một rễ chìm sâu trong Chúa để chuyển sức sống thần linh đến mọi người nói chung và giáo phận Bắc Ninh nói riêng. Nhiều khi chúng ta thấy cành cành lá xum xuê, hoa thơm trái ngọt, hoặc hưởng bóng mát hay hoa quả của cây mà ít biết đến những hy sinh âm thầm của rễ. Cha Giuse để lại tấm gương ấy: chúng ta không phải là thần thánh, nhưng chúng ta có Chúa là sự sống, là sức mạnh. Sức mạnh của con cái Chúa không phải là của cải, súng đạn, chức quyền hay các mưu kế, nhưng là tình thương xuất phát từ trời cao. Điều ấy được Chúa Giêsu thể hiện và diễn tả qua 8 mối phúc thật mà chúng ta thường xuyên nghe hay đọc ở nhà thờ. Cha Giuse đã thực sự suốt đời gắn bó với Đức Kitô với xác tín: “Không có gì tách tôi ra khỏi lòng mến của Thiên Chúa trong Đức Kitô.”

Trong thánh lễ hôm nay, chúng ta cùng với cha Giuse cảm tạ và ca ngợi Chúa đã cho cha làm con cái Chúa 80 năm, làm linh mục hơn 55 năm, và trở nên chứng nhân của Chúa cho mọi người, đặc biệt cho các linh mục Bắc Ninh: gương hiền lành và khiêm nhường, gương âm thầm và trung tín, gương hy sinh đến quên mình vì giáo phận. Đối với chúng ta, hôm nay có thể là một ngày buồn, nhưng chúng ta tin hôm nay là ngày thật vui của cha Giuse. Cha đã âm thầm và trung tín theo gương thánh Giuse là thánh bảo trợ của cha. Ngôn sứ Isaia loan báo Chúa sẽ “cất chiếc khăn tang bao trùm muôn dân, cất tấm khăn liệm trải trên mọi nước, và Chúa tiêu diệt sự chết đến muôn đời” Xin Chúa nói với cha Giuse: “Hỡi đầy tớ trung tín… Hãy đến hưởng niểm vui của chủ ngươi.”

Trong niềm hy vọng ấy, chúng ta nguyện xin Chúa, nếu cha còn chút vướng mắc nào, xin Chúa thứ tha, để cha được hưởng niềm vui với Đức Kitô Phục Sinh, với Mẹ Maria, thánh Giuse và các thánh, với ông bà cố và các thân nhân, với các bậc tiền nhân của Giáo Phận, với bạn bè và những ai đã cầu nguyện cho cha và quý mến cha. Chúng ta cũng xin cha tiếp tục cầu nguyện cho mọi người đã yêu mến và cầu nguyện cho cha, đặc biệt cho mọi thành phần trong giáo phận, quý thân nhân và ân nhân, mọi người không phân biệt lương giáo trong giáo phận, hẹn ngày tất cả sum họp trong cuộc sống vĩnh cửu nơi chan chứa tình thương và bình an. Và ngay từ hôm nay, tất cả chúng ta có thể cùng hát với cha Giuse lời ca của Thánh Vịnh:

Khúc ai ca Chúa đổi thành vũ điệu

Cởi áo sô, mặc cho con lễ phục huy hoàng 

Đó chính là mời reo mừng đón cha về với giáo phận và tiễn đưa cha về với Chúa.

+ Cosma Hoàng Văn Đạt SJ.