Lược sử Giáo họ nhà xứ An Tràng

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Thôn Minh Đạo, xã Tân An, Huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

Năm thành lập: 1888.

Bổn mạng: Thánh Tôma Tông đồ (3/7).

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Ban hành giáo, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, ca đoàn, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể, huynh đoàn giáo dân Đaminh.

Giáo dân: Tổng số giáo dân hiện nay là khoảng 171 nhân danh với 50 hộ gia đình (số liệu năm 2023). Nghề nghiệp chủ yếu của giáo dân nơi đây là làm nông nghiệp, một số ít gia đình làm nghề buôn bán. Nhìn chung mức thu nhập của người dân ở mức trung bình, một số hộ vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Nhà thờ: Tổng diện tích sử dụng đất của khuôn viên giáo xứ là 12658,1m². Nhà thờ vẫn trong thời gian chuẩn bị xây dựng.

Các giáo họ trực thuộc: Toản Thanh, Tranh, I Nhã, Trại Kê, Đông Loan

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Giáo họ An Tràng nằm trên vùng đất của thôn Minh Đạo, xã Tân An, Huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Phía Bắc giáp với giáo xứ Đại Lãm (15km), phía Nam giáp với giáo xứ Núi Ô (5km), Phía Tây giáp với giáo xứ Bắc Giang (10km).

Giáo xứ An Tràng, Giáo phận Bắc Ninh là một giáo xứ có bề dày lịch sử. Người đầu tiên đón nhận Tin Mừng nơi giáo xứ An Tràng là cụ Tôma Hà Văn Gia, tự: Hà Văn Dực, hiệu: Trọng Nhân. Nhờ một người bạn học, cụ Tôma được đọc bản kinh cảm tạ bằng Hán tự. Sau khi đọc tập sách kinh, cụ am tường đạo Công Giáo và thấy rất hợp với những gì cụ đã được học biết. Từ đó, cụ đã nhiều lần đi Bắc Ninh gặp các cha để thương lượng tòng giáo. Lần nào gặp các cha, cụ cũng được đón tiếp nồng hậu. Lại vì đường xa, các vị thừa sai ngoại quốc đã giới thiệu cụ tới Thiết Nham là một xứ đạo gần nhất để lo liệu việc này. Vào khoảng đầu năm 1888, cụ Tôma đến xứ Thiết Nham, được cha xứ đón tiếp và hứa đến thăm gia đình vào cuối tháng Ba là ngày cha về họ Áng dâng lễ quan thầy thánh Cả Giuse (19/3). Sau buổi tiếp xúc, cha hứa sẽ cho thầy Năm Chức về hướng dẫn giáo lý. Thỉnh thoảng, cha xứ về thăm bổ túc những điều cần để có thể chịu phép rửa.

Tháng 5/1888, cha xứ Thiết Nham về dâng lễ tại nhà tư của ông Tôma Hà Xuân Kham, gọi cụ Tôma là chú. Sau Thánh lễ, cả hai chú cháu cụ Tôma chịu phép Thánh Tẩy. Đó là hai vị tiên tòng họ Hà. Khi hạt giống đức tin đã bén rễ, hàng ngày có cha, hoặc thầy già, nữ tu về hướng dẫn giáo lý, kinh bổn cho dân họ. Đồng thời, cụ Tôma lại làm Lý Trưởng và là người nhiều tuổi nhất trong dòng họ Hà, nên mọi người dần dần đều nhất tâm tòng giáo.

Cụ Tôma Hà Văn Gia là một tín hữu đạo đức, thánh thiện, luôn làm gương sáng về đời sống đức tin cho mọi người. Cụ Tôma đã tạ thế ngày 11/02/1934. Trước khi chết, cụ đã viết chúc thư nhắc nhở con cháu phải lo sao cho có xứ đạo để có cha linh hồn luôn bên cạnh con cháu, giúp giữ vững đức tin còn yếu ớt. Thực hành di chúc, sau giỗ 100 ngày lễ Misa trọng thể cầu cho cụ tại nhà thờ, con cháu cụ đã làm đơn xin lập xứ An Tràng. Đức Giám mục Bắc Ninh đã chính thức chấp thuận thành lập xứ An Tràng năm 1934 gồm họ Toản Thanh, Cống, Ngọc Tượng, sau đó là Đông Loan, Lũ Phú, Quỳnh Sơn.

Năm 1942, do hoàn cảnh của đất nước, giáo xứ An Tràng có thể nói như bị xóa sổ, cơ sở nhà xứ bị tàn phá, không còn một tấc đất. Năm 1990, Giáo phận đã chuộc lại mảnh đất hiện tại là 1154m². Giáo Xứ An Tràng sau 71 năm không có cha xứ ở trực tiếp coi sóc, chỉ có các nữ tu Dòng Đức Mẹ Hiệp Nhất ở lại một số năm, sau đó lại bỏ hoang. Ngày 19/03/2013, dòng Đức Mẹ Hiệp Nhất cử dì Đính và dì Lan đến ở trực tiếp. Dì Hương và dì Tiện qua lại giúp đỡ. Hiện nay, cộng đoàn quý dì đã được cha xứ chuyển sang cộng đoàn Núi Bổng. Trước đó có các cha quản nhiệm qua lại, làm mục vụ, không ở trực tiếp, nên đời sống đạo đang bị suy giảm, nhiều anh chị em đã mất đức tin.

Ngày 16/11/2013, Đức cha Giáo phận đã bổ nhiệm cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu về làm chánh xứ An Tràng, gồm 6 họ đạo: An Tràng, Toản Thanh, Đông Loan, Trại Kê, Tranh, I Nhã (Cống) và 3 giáo điểm: Thắng, Lão Hộ và Quỳnh Sơn. Cả xứ có khoảng 300 người sống đạo.

Thời gian qua mau, sau gần 10 năm đã trôi qua, hồng ân Chúa như mưa như mưa… Hơn 3000 Thánh lễ đã được cử hành trong vùng đất này. Giáo xứ An Tràng đang dần được hồi sinh, mỗi ngày thêm anh chị em trở về với Chúa nhiều hơn, hàng trăm anh chị em đã xa Chúa hơn nửa thế kỷ, vài ba chục năm, nghỉ đạo 79 năm, thậm chí đã đi chùa, nay trở lại sống đạo cách sốt sắng. Giờ đây, bầu khí giáo xứ như một gia đình ấm áp, dạt dào tình Chúa, chan chứa tình người: trong đó có 167 anh chị em lương dân đã rửa tội, nhiều bà con lương dân rất có thiện chí với đạo Công Giáo, rủ nhau tới nhà thờ thăm, hơn 30 đôi hôn nhân được hợp thức hóa, trên 800 lượt giáo dân tham dự Thánh lễ Chúa Nhật hằng tuần; 6 nhà thờ được đặt Mình Thánh Chúa, các đoàn hội đang được củng cố; hội huynh đào giáo dân Đaminh được thành lập, thành lập đoàn Kim Nhạc nữ, đoàn trống, xứ đoàn thiếu nhi Thánh Thể và Caritas.

Món quà quý nhất mà Chúa thương ban cho giáo xứ, đó là các khóa học giáo lý, nhân bản,  đàn nhạc và kỹ năng sống được tổ chức vào mùa Hè đã quy tụ rất nhiều các bạn trẻ và thiếu nhi, làm bừng dậy nhịp sống đức tin nơi đây. Một tương lai đang được mở ra trên vùng đất Lạng Giang và Yên Dũng này. Mặc dầu không có cơ sở chính thức, nhưng trong nhà xứ vẫn cưu mang 3 em mồ côi ăn học, 1 thanh niên bị thần kinh như ma quỷ nhập, nay đã làm đủ thứ việc: lo phụng vụ, đánh đàn, lái xe, âm thanh loa đài, trợ tá thiếu nhi Thánh Thể…

Vì 71 năm không có cha xứ ở trực tiếp nên cơ sở vật chất đã bị phá hủy hoàn toàn. Sau khi có cha xứ ở trực tiếp, nhờ sự giúp đỡ của Giáo phận, của các ân nhân xa gần, và bà con trong xứ, nay UBND tỉnh Bắc Giang đã cấp cho giáo xứ khu đất mới là 12658,1m². Các họ lẻ trong xứ cũng đang được sửa sang khuôn viên nhà thờ, nhà phòng. Đài Đức Mẹ trên Núi Bổng đã được kiến thiết và được cha Tổng Đại diện Giuse Nguyễn Đức Hiểu đến làm phép ngày 11/01/2015. Ngày 21/10/2017, Đức cha Giáo phận đã cử cha Tổng Đại diện lên làm phép khởi công xây dựng ngôi nhà thờ Toản Thanh. Ngày 30 tháng 05 năm 2022, Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang đã dâng lễ Khánh Thành. Ngày 02 tháng 01 năm 2023, Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang đã tới dâng lễ Tạ Ơn, đặt viên đá đầu tiên xây dựng nhà thờ giáo xứ.

Nơi đây, con người gặp gỡ Thiên Chúa, gặp gỡ tha nhân và tìm gặp chính mình. Nơi đây cũng được đón tiếp những trẻ mồ côi, người cô đơn không nơi nương tựa, đón tiếp các đoàn hội tới tĩnh tâm, cầu nguyện, huấn luyện trẻ mùa hè, vui chơi, sa mạc. Quả thật, thời điểm 135 năm đón nhận đức tin, 90 năm thành lập giáo xứ là cơ hội để giáo xứ cùng nhìn lại hành trình đức tin với những biến cố thăng trầm. Đây cũng là cơ hội để chúng ta chung lời tạ ơn Thiên Chúa vì 10 năm giáo xứ được hồi sinh.

3. 3. Đời sống đức tin

So với những năm trước đây, An Tràng đang hồi sinh mạnh mẽ. Hạt giống Lời Chúa không ngừng được gieo vãi và ngày càng lan rộng. Khi chưa có cha xứ, mỗi tháng họ nhà xứ chỉ có một Thánh lễ Chúa Nhật, thậm chí chẳng có Thánh lễ nào. Đến năm 2013, giáo xứ có cha xứ ở trực tiếp nên Thánh lễ được cử hành thường xuyên vào các ngày trong tuần và ngày Chúa Nhật. Số giáo dân tham dự Thánh lễ Chúa Nhật khá đông đảo. Qua đó, đời sống đức tin được củng cố, các đoàn hội được thăng tiến từng ngày.

            Các thành viên trong từng hội đoàn của họ nhà xứ tham gia sinh hoạt đều đặn. Đứng trước tình hình số giáo dân mỗi ngày một gia tăng, cha xứ và giáo họ đang mở rộng thêm diện tích đất nhà chung và đang xây dựng ngôi thánh đường mới cho phù hợp với nhu cầu hiện nay. Hy vọng các dự án của dân họ sớm được hoàn thành, để một ngày không xa, bà con giáo dân có một nơi thờ phượng xứng hợp và một chốn sinh hoạt mục vụ được thuận tiện hơn.

BTT Giáo Phận