Lược sử Giáo họ Sơn Thanh

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Giáo họ Sơn Thanh.

Địa chỉ: thôn Sơn Thanh, thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.

Năm thành lập: Năm 1925.

Bổn mạng: Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (08/12).

Giáo dân: Giáo họ Sơn Thanh có 101 nhân danh, chiếm tỉ lệ khoảng 0,8% dân cư trên địa bàn thị trấn Đại Đình (năm 2022). Giáo dân chủ yếu làm nông nghiệp. Ngoài ra, có vài gia đình kinh doanh buôn bán tại khu du lịch Tam Đảo và Tây Thiên.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Hội Mân Côi, hội Trưởng gia đình, Thiếu nhi Thánh Thể, huynh trưởng – giáo lý viên.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay được xây dựng năm 2010 với kích thước: chiều dài 22m, chiều rộng 8m, chiều cao 5m và tháp cao 25m. Diện tích khuôn viên nhà thờ khoảng 3801,4m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Theo những tài liệu dân họ để lại, hạt giống Tin Mừng được gieo xuống vùng đất giáo họ Sơn Thanh cách đây hơn 100 năm. Khoảng năm 1900, có cụ Giuse Nguyễn Văn Bình, Phêrô Nguyễn Văn Quyền và Phêrô Nguyễn Văn Quang từ giáo xứ Đại Điền đến khai phá vùng rừng tại khu vực Sơn Thanh ngày nay. Ban đầu, mỗi người khai hoang được khoảng 5 hay 6 mẫu. Vài năm sau, có thêm vài gia đình Công Giáo đến khai hoang và lập nghiệp tại Sơn Thanh. Tính đến năm 1925, Sơn Thanh có khoảng 20 gia đình Công Giáo với chừng 100 nhân danh. Cha Đaminh Nguyễn Văn Dự, chính xứ Đại Điền đã cho thành lập giáo họ Sơn Thanh và bắt đầu làm ngôi nhà thờ đầu tiên của giáo họ. Đến cuối năm 1926, giáo họ Sơn Thanh hoàn thành ngôi nhà thờ tiên khởi với kích thước: chiều dài 20m và chiều rộng 7m trên khuôn viên đất 3801,4m². Giáo họ nhận tước hiệu Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội làm Đấng Bảo trợ.

Những năm 40 của thế kỷ XX, giáo họ Sơn Thanh có 54 gia đình với hơn 300 nhân danh. Giáo họ đang trên đà phát triển thì biến cố di cư năm 1954 ập đến. Khoảng 50 gia đình giáo họ Sơn Thanh theo dòng người di cư vào Nam. Chỉ còn 4 gia đình với 18 nhân danh bám trụ lại quê hương. Giáo họ rơi vào tình trạng khủng hoảng đức tin. Giáo họ đang sầm uất nay im bặt mọi sinh hoạt đoàn hội. Ngôi nhà thờ bị chiến tranh tàn phá. Nhà cửa những gia đình di cư bỏ lại được bà con dân tộc Sán Dìu đến ở. Làng mạc trở nên đông đúc hơn. Năm 1959, một gia đình Công Giáo trở về nên số giáo dân tăng lên thành 22 nhân danh. Mọi người cùng nhau làm ngôi nhà nguyện 3 gian lấy chỗ quy tụ đọc kinh cầu nguyện.

Năm 1967, ngôi nhà nguyện bị hư hại nặng nề do mưa bão. Hơn nữa, số giáo dân đông đúc hơn nên dân họ tiến hành trùng tu nhà nguyện, đồng thời làm thêm một gian nữa. Sau quá trình tu sửa, nhà nguyện có chiều dài 10m, mái lợp bằng lá cọ. Hằng ngày, giáo dân đọc kinh cầu nguyện chung với nhau tại nhà nguyện. 

Gần nửa thế kỷ trôi qua, ngôi nhà nguyện xuống cấp trầm trọng và không đủ chỗ cho giáo dân tham dự những cử hành phụng vụ. Năm 2010, Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt trong chuyến thăm mục vụ đã đến giáo họ Sơn Thanh. Đức cha động viên, đồng thời trợ giúp giáo họ xây dựng nhà thờ mới. Ngày 28/9/2010, Đức cha Cosma chủ sự thánh lễ khởi công xây dựng ngôi nhà thờ giáo họ Sơn Thanh. Nhờ sự nhiệt thành đóng góp của giáo dân và lòng hảo tâm của quý ân nhân xa gần, ngôi nhà thờ giáo họ Sơn Thanh được khánh thành và làm phép ngày 08/12/2011.

3. Đời sống đức tin

Từ ngày có nhà thờ mới, đời sống đức tin dân họ ngày càng thăng tiến. Giáo họ có thánh lễ đều đặn hàng tuần. Ngoài ra, mọi công to việc nhỏ trong giáo họ được các đoàn hội trợ giúp cách đắc lực và nhiệt thành. Vì địa bàn gần nhà xứ Đại Điền, nên các em thiếu nhi về học giáo lý hàng tuần tại họ nhà xứ. Nhờ mối dây liên kết tốt đẹp với anh chị em tôn giáo bạn xung quanh, người giáo dân Sơn Thanh đang mỗi ngày làm cho tình yêu Thiên Chúa lan tỏa nơi mảnh đất du lịch Tây Thiên này.

BTT Giáo Phận