Ngày 19/12: Thánh Tô-ma Nguyễn Văn Đệ

Ông Tô-ma Nguyễn Văn Đệ sinh năm 1810 ở làng Bồ Trang tỉnh Thái Bình. Khi cậu còn bé, cha mẹ cậu đã đưa gia đình sang ở làng Đức Trai họ Kẻ Mốt làm ăn. Lớn lên ông Đệ học nghề thợ may, ai cũng khen ông hiền lành nhân đức và thường may giúp nhà xứ. Ông lập gia đình và sinh được ba con.

 

Tôi muốn theo chân Cha Tư

Quan quân vây làng Kẻ Mốt bắt Cha Tự. Đàn ông trong làng từ 18 tuổi trở lên phải ra đình điểm mục, ông Đệ không ra, ẩn tránh ở nhà, ông đã cương quyết dù thể nào cũng không xuất giáo. Đến sau lính sục sạo các nhà, ông biết mình khó thoát nên gọi vợ con dặn rằng: “Cô đưa con về ở với thầy mẹ, chịu khó làm ăn nuôi dạy con cái để chúng biết thờ phượng Chúa giữ đạo hẳn hoi. Lần này tôi vào trận chỉ trông cậy ơn Chúa thương ban sức mạnh, tôi nhất định theo chân Cha Tự cho đến chết. Tôi đi không mong ngày trở về, hãy cầu nguyện xin Chúa Thánh Thần thêm sức cho tôi được vững vàng xưng đạo Chúa trước mặt mọi người”.

Ông Đệ bị giải về Bắc Ninh cùng với Cha Tự và các ông Mận, Úy, Mới, Vinh. Ông bị tra tấn và giam lâu ngày lâu tháng như các ông kia.

Vợ ông cũng vào ngục thăm ông, khóc lóc thảm thiết, dù bà còn rất trẻ, con cái còn non nớt cũng không làm ông sờn lòng, ông an ủi bà rằng: “Hãy về, nuôi dạy con cái thay tôi, tôi sẽ không về, tôi chỉ ước ao được chết vì Chúa, tôi đã phó thác cả gia đình nhà ta trong tay Chúa và Đức Mẹ. Đừng phàn nàn khóc lóc, hãy cầu cho tôi được can đảm xưng đạo đến cùng, sau vợ chồng con cái sẽ được xum họp với nhau trên trời, ở đấy mới là quê thật”.

Khi quan tra hỏi bắt ông khóa quá, chẳng những ông không chịu, lại xưng Chúa Giê-su là đầu mỗi mọi sự, là đấng dựng nên trời đất muôn vật. Quan giận bỉ báng rằng: “Chúa mày là ai? Chúa mày thờ không phải là mảnh gỗ ư?” Quan có ý chỉ ảnh Chúa Giê-su. Ông Đệ bình tĩnh đối lại: “Thưa quan, vậy quan có biết đạo Phật ở đâu mà ra không? Về phần tôi nếu quan có chém đầu tôi, tôi sẽ được về cùng Chúa tôi trên Thiên đàng”. Các quan cho là ông chọc tức họ thì giận truyền lấy vồ đánh ông một trận dữ tợn, máu chảy, thịt rơi, rồi làm án xin vua xử cho xong.

Ngày 18-12-1838, ông Tô-ma Nguyễn Văn Đệ cùng với các bạn ở pháp trường Cô Mê- Bắc Ninh. Giáo hữu đưa xác ông về táng ở họ Phong Cốc tỉnh Bắc Ninh.

Đức Thánh Cha Lê-ô XIII đã phong chân phúc cho ông Tô-ma Nguyễn Văn Đệ ngày 27-5-1900. Đức Thánh Cha Gio-an Phao-lô II phong hiển thánh cho ông ngày 19-6-1988.

Đức Hồng Y Giu-se Ma-ri-a Trịnh Văn Căn