Lược sử Giáo họ nhà xứ Từ Phong

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Từ Phong, Cách Bi, Quế Võ, Bắc Ninh.

Năm thành lập: 1935.

Bổn mạng: Thánh Giuse thợ (01/5).

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Cộng đoàn Hiệp hội Đức Maria – Mẹ Sự Sống, huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, hội Lòng Chúa thương xót, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể.

Giáo dân: Giáo họ có 406 nhân danh sống rải rác trong thôn Từ Phong. Giáo dân chủ yếu làm nông nghiệp và một số giáo dân làm việc trong các khu công nghiệp trên địa bàn. Đời sống kinh tế của giáo dân nơi đây tương đối ổn định.

Nhà thờ: Đền Thờ Thánh Mẫu Từ Phong được khởi công ngày 25/6/2005 và được khánh thành ngày 30/9/2007. Đền Thờ Thánh Mẫu là tổng thể kết hợp hài hòa kiến trúc Gothic của Tây phương và mái hình tam giác với các góc uốn cong của Á Đông với chiều dài 60m, chiều rộng 26m, cao 30m và có 2 tháp chuông. Công trình có tổng diện tích sử dụng gần 2000m².

Các giáo họ trực thuộc: Đào Viên

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Nhà xứ Từ Phong hay cũng có thể gọi là Đền Thánh Mẫu tọa lạc trên đỉnh đồi Từ Phong hay còn gọi là Đồi Tròn, thuộc thôn Từ Phong, xã Cách Bi, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, cách Tòa Giám mục Bắc Ninh 15km về hướng Đông.

Năm 1935, họ nhà xứ Từ Phong được Đức cha Eugenio Atarza Chỉnh thành lập và giao cho cha Phêrô Nguyễn Văn Lộc coi sóc. Trong thời gian này, cha Phêrô Lộc đã thành lập được nhiều hội đoàn. Ngài xây dựng các cơ sở phục vụ nhu cầu thờ phượng như: nhà thờ, đền Chúa Cứu Thế, đền Chúa Kitô Vua, đền Đức Mẹ Lộ Đức. Ngoài ra, ngài cũng xây dựng các cơ sở giáo dục, từ thiện bác ái như: trường học, nhà nuôi trẻ mồ côi với tên gọi là Nhà Thiên Thần.

Năm 1947, theo lệnh “tiêu thổ kháng chiến”, toàn bộ nhà chung, nhà thờ và các cơ sở giáo dục, từ thiện bị phá đổ. Cha xứ Phêrô phải chuyển đi nơi khác. Không còn nơi thờ phượng, một số giáo dân phải chuyển đến xứ Bỉ Nội và Phượng Mao. Một số giáo dân vẫn kiên quyết ở lại nhà xứ và dựng tạm nhà thờ bằng tre để có nơi cầu nguyện.

Năm 1954, Từ Phong có 54 hộ gia đình đang chuẩn bị lên đường di cư vào miền Nam. Cha xứ Phêrô Lộc đi xe đạp từ Cẩm Giang về Từ Phong để khuyên nhủ giáo dân cùng cha ở lại giáo xứ. Tuy nhiên,  vẫn có 47 gia đình đã quyết định di cư vào miền Nam và chỉ  có 7 gia đình ở lại. Những gia đình ở lại đã kiên cường giữ vững đức tin giữa muôn vàn gian khó, cấm cách và bắt bớ. Với lòng tin và nhờ ơn Chúa, cha xứ cùng với giáo dân đã tái thiết được một ngôi nhà thờ nhỏ. Trong thời gian này, một số gia đình lương dân đã đến ở xung quanh đất nhà chung. Chính các gia đình lương dân này là những chứng nhân đặc biệt đã chứng kiến nhiều sự lạ xảy ra tại khu vực trồng ba cây dã hương, nơi mà trước đây đặt tượng đài Đức Mẹ đã bị phá đổ. Một số người đã nhìn thấy Đức Mẹ mặc áo dài trắng đi lại dưới gốc ba cây dã hương. Nhiều người đã lấy những lá cây dã hương ở Đền Đức Mẹ về nhà để chữa bệnh và được khỏi.

Năm 1975, khi đất nước hòa bình, những gia đình đang định cư trên đỉnh Đồi Tròn đã tự di chuyển xuống chân núi làm nhà ở. Khu đất nhà xứ được trả lại như cũ. Những năm đầu thế kỷ XX, đất tại khu vực nhà thờ Từ Phong bị đào bán để san lấp mặt bằng. Theo quy hoạch của nhà nước, Đồi Tròn Từ Phong sẽ được san phẳng. Tuy nhiên, mỗi khi máy xúc đất tiến lại xúc đất khu vực Đền Đức Mẹ đều không thể hoạt động. Máy móc đều hư hỏng nặng và bị đình trệ nhiều lần. Các công nhân hoảng sợ và kế hoạch san bằng Đền Ðức Mẹ đã không được thực hiện. Năm 1996, với lòng yêu mến Đức Mẹ, giáo dân trong giáo xứ đồng tâm góp sức xây dựng lại tượng đài Ðức Mẹ. Trước khi khởi công, cha xứ và ban hành giáo xứ Từ Phong có trình bày kế hoạch xây dựng tượng đài Đức Mẹ với Đức cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến. Đức cha đã rất thận trọng trong công việc xây dựng này. Tuy nhiên, ngài xác tín rằng nếu việc xây dựng này đẹp lòng Chúa và Đức Mẹ thì sẽ thành công. Quả đúng như điều Đức cha Giuse Maria đã xác tín, mặc dù công trình xây dựng gặp rất nhiều thiếu thốn về phương tiện, nhất là khó khăn từ phía chính quyền, nhưng cuối cùng tượng đài Đức Mẹ đã được hoàn thành cách tốt đẹp. Tượng Đức Mẹ cao 5,7m, rộng 1,5m, đặt trên đế cao 6m và tọa lạc đúng vị trí Đền Đức Mẹ đã được xây dựng trước đây.

Giáo phận Bắc Ninh có truyền thống đặc biệt sùng kính Đức Maria. Theo nguyện ước chung của toàn thể giáo dân trong giáo phận, Đức cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến đã quyết định xây dựng Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong, tọa lạc trên đồi Từ Phong để dâng kính Đức Maria. Đền Thờ Thánh Mẫu được khởi công ngày 25/6/2005 và được khánh thành ngày 30/9/2007.

Sau khi được khánh thành, Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong trở thành nơi hành hương của giáo dân khắp nơi trong và ngoài giáo phận. Nơi đây trở thành “máng chuyển thông” ơn thánh Chúa. Nhờ Thánh Mẫu chuyển cầu, muôn ơn lành của Chúa được ban xuống cho đoàn Dân Chúa trong giáo phận. Nhiều giáo dân và lương dân gặp khó khăn, bệnh tật đã thành tâm, tin tưởng chạy đến xin Đức Mẹ chuyển cầu. Nhiều người đã nhận được các ơn lành về phần hồn cũng như phần xác.

Năm 2007, cha Đaminh Nguyễn Văn Kinh được bổ nhiệm làm chính xứ và giám đốc Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong. Kể từ khi cha Đaminh về coi sóc Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong, ngài tạo mọi điều kiện để giáo dân từ khắp tứ phương có thể về hành hương kính Đức Mẹ. Ngoài ra, cha luôn thao thức đến công việc bác ái xã hội của giáo phận. Vì vậy, ngày 08/3/2009, ngài cùng giáo dân đã khởi công xây dựng khu nhà mở với mục đích dành cho các chị em lỡ lầm, chót mang thai ngoài ý muốn cư ngụ trong thời gian sinh nở. Ở đây, các chị em mang thai và sinh nở được các sơ thuộc Hiệp hội Đức Maria – Mẹ Sự Sống chăm sóc tận tình.Từ năm 2013 – 2018, cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Đức Đại được bổ nhiệm làm chính xứ và giám đốc Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong. Tiếp đến, từ năm 2019 đến nay, cha Phêrô Mai Viết Thắng làm chính xứ và giám đốc Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong. Nhờ ơn Chúa và sự coi sóc của các cha xứ, Trung Tâm Thánh Mẫu Từ Phong không ngừng phát triển về cơ sở vật chất cũng như đời sống đức tin.

3. Đời sống đức tin

Hiện nay, nhà xứ Từ Phong có 406 nhân danh. Nhà xứ có các hội đoàn đang hoạt động như: huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, hội Lòng Chúa thương xót, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể. Các ngày trong tuần, nhà xứ có Thánh lễ và riêng Chúa Nhật có 2 Thánh lễ. Vào đầu tháng 5 và tháng 10, tại Trung tâm Thánh Mẫu Từ Phong, hội Mân Côi của giáo xứ và giáo phận thường tổ chức rước kiệu hoa và dâng hoa cộng đồng kính Đức Mẹ. Đặc biệt, vào các ngày thứ Bảy đầu tháng và các ngày lễ kính nhớ Đức Maria, Đức cha giáo phận về Trung tâm Thánh Mẫu dâng Thánh lễ để cầu nguyện và xin Đức Mẹ chuyển cầu cho giáo xứ và giáo phận Bắc Ninh.

BTT Giáo Phận