Lược sử Giáo họ Sơn Nam

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Giáo họ Sơn Nam.

Địa chỉ: Thôn Ba Nhà, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

Năm thành lập: Năm 2008.

Bổn mạng: Thánh Đaminh (08/8)

Giáo dân: Giáo họ Sơn Nam có 128 nhân danh, chiếm tỉ lệ khoảng 1,16% dân cư trên địa bàn xã Sơn Nam (năm 2022). Giáo dân chủ yếu làm nông nghiệp.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Hội Mân Côi và hội Trưởng gia đình.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay được xây dựng năm 2009 với kích thước: chiều dài 16m, chiều rộng 6m và chiều cao 4,3m. Diện tích khuôn viên nhà thờ khoảng 1400m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển.

Theo dòng thời gian, giáo họ Sơn Nam phải trải qua nhiều đau thương mất mát mới có được như ngày nay. Theo lời các bậc cao niên kể lại, hạt giống đức tin đến vùng đất xã Sơn Nam từ năm 1935. Thời gian đó, một gia đình Công Giáo thuộc giáo xứ Dân Trù tới đây khai hoang, lập nghiệp. Vài năm sau, có thêm chừng 6 gia đình Công Giáo cũng tới đây sinh sống. Năm 1943, khu vực Sơn Nam có 37 nhân danh. Cha xứ Đại Điền lúc này là cha Vicentê Trần Văn Lập đến thăm và chính thức thành lập giáo họ Sơn Nam. Cha vận động dân họ làm nhà thờ và cộng đoàn đã dựng được ngôi nhà thờ lá 3 gian với kích thước: chiều dài 7m và chiều rộng 4m. Đời sống đức tin diễn ra trong an bình. Cha xứ hàng năm tới dâng lễ và ban Bí tích cho cộng đoàn.

Năm 1950, tình hình chiến sự trở nên căng thẳng. Khu vực xã Sơn Nam bị bom đạn tàn phá nặng nề. Giáo dân Sơn Nam chạy loạn khắp nơi. Lúc này, chỉ còn gia đình cụ Giuse Nguyễn Văn Lý bám trụ lại quê hương. Giáo họ Sơn Nam bị đổ nát, hoang tàn, coi như bị xoá sổ.

Năm 1964, gia đình cụ Đaminh Nguyễn Văn Năm từ giáo xứ Hữu Bằng đến giáo họ Sơn Nam sinh sống. Đầu những năm 70, có thêm vài gia đình Công Giáo cũng đến định cư tại đây. Dù giáo dân thêm đông số, nhưng giai đoạn này, cộng đoàn Sơn Nam gặp nhiều khó khăn. Vì đường xá xa xôi cách trở, những tín hữu nơi đây không có cơ hội tham dự thánh lễ cũng như lãnh nhận các bí tích. Hơn nữa, giáo họ chưa có nhà nguyện nên mọi người không thể quy tụ đọc kinh cầu nguyện được. Địa bàn giáo họ nằm trong vùng đất cách mạng nên việc thực hành đức tin thật khó khăn. Việc dạy dỗ và giáo dục đức tin cho con cháu do các bậc ông bà cha mẹ đảm nhiệm. Dẫu khó khăn như thế, nhưng hạt giống đức tin được gieo trồng nơi đây không lụi tàn. Khi những thử thách dần qua, cộng đoàn Sơn Nam cũng dần thăng tiến. 

Năm 1990, cha Giuse Nguyễn Tiến Lễ, quê Hữu Bằng (phục vụ tại giáo phận Ban Mê Thuật) tới thăm cộng đoàn, dâng lễ và ban các bí tích. Như vậy, sau 40 năm, cộng đoàn Sơn Nam mới có thánh lễ. Trước đây, muốn đi lễ, họ phải về giáo xứ Hữu Bằng hoặc Vân Tập. Cho dẫu đường xá xa xôi vất vả, nhưng mọi người vẫn cố gắng để có thể lãnh nhận các bí tích.

Năm 2003, Đức cha cố Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến khi đi kinh lý giáo xứ Đại Điền có tới thăm cộng đoàn. Nhận thấy tình hình khó khăn của cộng đoàn Sơn Nam, ngài đã trợ giúp để cộng đoàn mua nhà làm nơi đọc kinh cầu nguyện. Thế nhưng, năm 2006, ngôi nhà này bị đòi lại nên cộng đoàn Sơn Nam một lần nữa không có nơi để quy tụ đọc kinh chung.

Năm 2007, cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Hoàn về coi sóc giáo xứ Đại Điền. Ngài dành sự quan tâm đặc biệt tới cộng đoàn Nam Sơn. Năm 2008, giáo họ Sơn Nam được tái thành lập. Khoảng vài tháng, cha lại tới dâng thánh lễ cho giáo họ Nam Sơn. Vì chưa có nhà nguyện nên mọi người phải tham dự thánh lễ tại nhà giáo dân. Một thời gian sau, gia đình ông Nguyễn Văn Ngà hiến tặng nhà thờ một mảnh đất. Năm 2009, nhờ sự giúp đỡ của cha xứ, sự hy sinh đóng góp của bà con giáo dân và lòng quảng đại của quý ân nhân xa gần, giáo họ Sơn Nam khởi công xây dựng nhà thờ. Diện tích khuôn viên nhà thờ khoảng 1400m².

3. Đời sống đức tin

Trải qua những giai đoạn khó khăn, đời sống đức tin giáo họ Sơn Nam có phần bị phai nhạt. Một số gia đình không còn giữ đạo. Một số giáo dân thờ ơ, bỏ tham dự việc kinh lễ và không quan tâm tới công to việc nhỏ trong dân họ. Tuy nhiên, từ ngày quý cha Dòng Mẹ Chúa Cứu Chuộc về coi sóc giáo xứ Đại Điền (2012), đời sống đức tin giáo họ Sơn Nam dần phục hồi và phát triển. Giáo họ có thánh lễ đều đặn hằng tuần, mọi người được lãnh các bí tích thường xuyên.

Qua bao nhiêu thử thách đau thương, giáo họ Sơn Nam dần hồi sinh. Ngôi thánh đường tuy nhỏ bé là nơi quy tụ mọi người về bên Chúa. Trên vùng đất quê hương cách mạng này, sau hơn 60 năm, ngôi thánh đường mới lại mọc lên. Đó là dấu chỉ của một đức tin kiên cường, không thể bị dập tắt bởi bất cứ thế lực nào. Mong rằng giáo họ Sơn Nam sẽ ngày càng phát triển và trở nên chứng tá cho Tin Mừng, trong cánh đồng truyền giáo của giáo phận.

BTT Giáo Phận