Lược sử Giáo xứ Tam Đảo

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Thị trấn Tam Đảo, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.

Bổn mạng: Đức Mẹ Nữ Vương Hòa Bình (22/08).

Giáo dân: Giáo xứ Tam Đảo có 20 nhân danh, chiếm tỉ lệ 2,67% trên tổng số khoảng 750 cư dân trên địa bàn thị trấn Tam Đảo (năm 2021). Giáo dân Tam Đảo chủ yếu làm kinh doanh, buôn bán.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và phục vụ:  Cộng đoàn Dòng Đức Mẹ Hiệp Nhất.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay có kích thước: chiều dài 26m, chiều rộng 11m và chiều cao 4,8m. Nhà thờ có một tháp chuông cao 22m, và 02 quả chuông tổng cộng 200 kg. Diện tích khuôn viên nhà thờ hiện nay: hơn 1850m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Tam Đảo được người Pháp phát hiện và xây dựng thành khu nghỉ dưỡng từ năm 1905. Trải qua các cuộc chiến tranh, toàn bộ công trình kiến trúc người Pháp xây dựng gồm hơn 100 ngôi biệt thự hoàn toàn bị phá hủy, ngoại trừ ngôi nhà thờ duy nhất còn sót lại.

Ngôi nhà nguyện đầu tiên được xây dựng vào năm 1910. Sau gần 30 năm tồn tại, ngôi nhà nguyện trở nên nhỏ bé so với nhu cầu thực tế trong thập niên 30 của thế kỷ trước. Năm 1936, giáo phận đã xây dựng ngôi thánh đường như được thấy ngày nay.

Năm 1947, vì tình hình chiến sự, các cha, các thầy cùng giáo dân Tam Đảo phải sơ tán về giáo xứ Hữu Bằng và một số xứ đạo lân cận. Năm 1964, chính quyền trao nhà thờ cho “Công đoàn Lao động” khu vực Tam Đảo sử dụng. Ngôi nhà thờ bị biến thành nơi vui chơi giải trí, sàn nhảy và quán bar.

Ngày 08/8/2008, chính quyền UBND tỉnh Vĩnh Phúc trả lại ngôi nhà thờ 1850m² và một phần đất rộng 498m² trên tổng số 10000m² đất (tổng diện tích đất của giáo xứ trước đây) cho giáo xứ Vĩnh Yên. Ngay sau khi được trao trả, giáo phận đã gấp rút tiến hành tu bổ nhà thờ tại một số hạng mục quan trọng, điển hình là phần tháp chuông.  Ngày 02/9/2008, giáo xứ hân hoan chào đón Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt, Giám mục giáo phận Bắc Ninh cùng đông đảo linh mục và giáo dân đến dâng thánh lễ tạ ơn Thiên Chúa và thánh hiến lại nhà thờ Tam Đảo. Từ đó, sau bao năm vắng bóng, tiếng chuông nhà thờ được vang lên mỗi ngày. Du khách đến Tam Đảo có thể tham dự thánh lễ và thăm viếng ngôi nhà thờ cổ kính đã từ lâu không được sử dụng vào mục đích tôn giáo.

Năm 2014, giáo phận khởi công xây dựng công trình “nhà khách Nữ Vương Hòa Bình” nhằm phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng, hành hương, tĩnh tâm cho các tín hữu và khách thập phương trong cũng như ngoài giáo phận tại Tam Đảo. Ngày 10/01/2016, Đức Hồng Y Reinhard Marx, chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức trong chuyến thăm và dâng lễ tại nhà thờ Tam Đảo, ngài đã tặng trung tâm hành hương Tam Đảo bức tượng Đức Mẹ Nữ Vương Hòa Bình. Tượng được đặt tại mặt tiền nhà khách nhìn ra thị trấn Tam Đảo để cầu bầu và chúc lành cho thị trấn luôn được bình yên, nhất là chuyển cầu ơn Chúa cho những ai chạy đến xin ơn Mẹ. Trong chuyến thăm mục vụ giáo phận Bắc Ninh ngày 24/7/2016, Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, nguyên đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam cũng đã đến thăm trung tâm hành hương Tam Đảo. Ngày 08/8/2016, giáo phận long trọng tổ chức thánh lễ tạ ơn khánh thành trung tâm hành hương nhà khách Nữ Vương Hòa Bình.

3. Đời sống đức tin

Giáo xứ Tam Đảo hiện có 20 nhân danh. Tuy nhiên, chỉ số ít giữ đạo, còn phần lớn không tham gia những sinh hoạt đức tin và bỏ thánh lễ. Đời sống đức tin mặc dù có phần trầm lắng bởi số giáo dân ít ỏi, tuy nhiên giáo xứ vẫn luôn rộng mở chào đón mọi người đến viếng Thánh Thể và đọc kinh tại nhà thờ. Ngoài ra, giáo họ có thánh lễ đều đặn hằng tuần. Thành phần tham dự thánh lễ không chỉ có giáo dân sở tại mà còn có đông đảo khách hành hương trong cũng như ngoài giáo phận.

Kể từ ngày hạt giống Tin Mừng được gieo xuống, trải qua biết bao biến cố lịch sử thăng trầm, giáo xứ Tam Đảo tưởng chừng có lúc bị xóa sổ. Thế nhưng, ngày nay, ngôi thánh đường cổ kính vẫn sừng sững giữa trung tâm thị trấn Tam Đảo như biểu tượng cho đức tin của người con cái Chúa. Ước mong rằng đức tin của giáo dân Tam Đảo mãi bền vững để Danh Chúa được ngời sáng nơi vùng đất thanh bình này.

BTT Giáo Phận