Lược sử Giáo họ nhà xứ Ngô Khê

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Khu Ngô Khê, phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. 

Năm thành lập: 1952.

Bổn mạng: Thánh Giuse thợ (01/5).

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, hội Lòng Chúa thương xót, Caritas – Bác ái xã hội, giới trẻ Đaminh, đoàn kim nhạc, hội khuyến học, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể.

Giáo dân: Giáo xứ có 1004 nhân danh (năm 2022). Giáo dân trong giáo xứ chủ yếu làm việc trong các nhà máy và xí nghiệp. Đời sống kinh tế của giáo dân nơi đây tương đối ổn định.

Nhà thờ: Nhà thờ Ngô Khê được xây dựng năm 1933 và được cung hiến ngày 30/4/2013. Hiện nay, nhà thờ có diện tích 363m², chiều dài 33m, chiều rộng 11m, mái cao 6m, một tháp chuông cao 19m. Tổng diện tích khuôn viên nhà xứ rộng 3000m². Nhà thờ có nền cao (bằng đường đê), tường bao xây bằng gạch, mái lợp ngói tây đỏ, cột được làm từ gỗ lim cỡ lớn, cửa sổ có chấn song sắt cao khoảng 90cm.

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Giáo xứ Ngô Khê được phúc đón nhận đức tin vào cuối thế kỉ XIX. Năm 1893, ông Tổng Cần, đương làm chánh tổng Phong Khê, bị quan bắt bỏ tù. Trong một chuyến viếng thăm tù nhân, Đức cha Khâm, Giám mục Bắc Ninh đã gặp ông Tổng Cần. Nhân cơ hội đó, ông Tổng Cần đã trình bày hoàn cảnh và được Đức cha Khâm thương tình cứu giúp. Thoát khỏi vòng lao lý, ông hân hoan vận động dân làng tin theo Đạo Chúa. Nhờ sự nhiệt thành và đời sống chứng nhân của ông mà người dân Ngô Khê theo Đạo Chúa. Ngô Khê trở thành một họ lẻ thuộc giáo xứ Chính Tòa Bắc Ninh. Đến năm 1933, giáo họ Ngô Khê xây dựng được nhà thờ. Cùng năm đó, giáo họ có cha Yên – người Ngô Khê đầu tiên được lãnh nhận thánh chức linh mục. Năm 1952, Đức cha Đaminh Hoàng Văn Đoàn nâng Ngô Khê trở thành giáo xứ. Trong thời gian này, Ngô Khê đã thành lập được nhiều đoàn thể Công Giáo tiến hành, đặc biệt là hội Nghĩa Binh Thánh Thể (tiền thân của Phong trào Thiếu nhi Thánh Thể hiện nay). Ðây là thời kỳ Chúa Thánh Thần đốt lửa kính mến, tăng lòng đạo đức và biến đổi giáo dân Ngô Khê trở thành những chiến sĩ Phúc Âm.

Năm 1954, Ngô Khê có hơn nửa số giáo dân di cư vào miền Nam lập nghiệp ở nhiều nơi, thuộc các giáo phận khác nhau như Đà Lạt, Xuân Lộc, Long Xuyên, Sài Gòn,… Còn những giáo dân ở lại quê hương thì kiên trì bảo vệ và giữ gìn thôn xóm, với phương châm “vui sống đức tin – giữ gìn truyền thống”. Nhờ đó, đời sống đức tin của giáo xứ vẫn không ngừng lớn lên trong những thời gian khó khăn nhất. Có thể nói, đức tin đã bén rễ và ăn sâu vào tâm hồn các tín hữu, gia đình và các dòng tộc nơi đây. Bằng chứng, nơi mảnh đất này, nhiều người đã quảng đại dâng hiến đời mình cho Chúa, để phục vụ công việc truyền giáo của giáo phận Bắc Ninh nói riêng, của Giáo Hội Việt Nam và Giáo Hội hoàn vũ nói chung. Tính đến nay, giáo xứ Ngô Khê đã có 36 linh mục và đông đảo nữ tu phục vụ ở trong và ngoài giáo phận. Có thể điểm qua một số những vị đã được thụ phong linh mục hoặc khấn trọn đời trong những năm gần đây như: cha Giuse Nguyễn Quốc Triệu (năm 2016), cha Giuse Nguyễn Văn Vẻ (năm 2018), cha Giuse Nguyễn Đức Hạnh, C.Ss.R (năm 2018), cha Giuse Ngô Văn Tấn (năm 2020), cha Cosma Vũ Văn Thu, O.F.M (năm 2019), sơ Maria Nguyễn Thị Hạt (dòng Mến Thánh Giá Quy Nhơn, năm 2020), sơ Maria Nguyễn Thị Hội (Hiệp hội Đức Maria – Mẹ Sự Sống, năm 2022),…

Từ khi thành lập đến nay, nhờ sự coi sóc của quý cha, giáo xứ Ngô Khê đã không ngừng phát triển về cơ sở vật chất và đời sống đức tin. Giáo xứ có được những thành quả như hiện nay cũng là nhờ nếp sống theo hương ước, lệ dân và lệ làng. Việc vào làng, ma chay hay lễ tết đều mang đậm nét truyền thống. Chính truyền thống của lệ làng cùng hương ước đã góp phần tạo nên sự gắn kết tất cả các thành viên trong giáo xứ, hun đúc các giá trị đạo đức và triển nở cây đức tin.

Những năm gần đây, xu hướng đô thị hóa và việc quy hoạch khu công nghiệp đã ảnh hưởng phần nào tới nhịp sống đức tin của dân xứ Ngô Khê. Đất ruộng bị thu hẹp đi, nhiều khu nhà tầng mọc lên, nhịp sống bình yên ngày nào dần mai một và biến chuyển. Những hiện đại hoá nếp sống nông thôn có thể mang lại những cơ hội đáng kể về kinh tế – xã hội, song giáo dân Ngô Khê cũng đang đứng trước những thách đố không nhỏ trong việc giữ gìn đức tin cùng các giá trị truyền thống.

3. Đời sống đức tin

Hiện nay, hằng tuần, giáo xứ 1 có Thánh lễ ngày thường và riêng ngày Chúa nhật có 2 Thánh lễ. Bà con giáo dân duy trì đến nhà thờ nguyện kinh sớm tối hằng ngày. Giáo xứ có các hội đoàn đang hoạt động tích cực. Ngoài ra, một đặc nét ít đâu trong giáo phận có, đó là, Ngô Khê có truyền thống tổ chức họp mặt đồng hương Bắc – Nam 5 năm một lần. Đây là dịp thuận lợi để giáo dân Ngô Khê “ôn cố tri tân”. Nhờ đó, đời sống đức tin của giáo xứ được giữ gìn, gắn kết và ngày càng vững mạnh. Hy vọng hạt giống Tin Mừng nơi mảnh đất Ngô Khê sẽ tiếp tục nảy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái.

BTT Giáo Phận