Những dấu ấn mục vụ năm 2016 – Năm Thánh Lòng Thương Xót

Năm Thánh Lòng Thương Xót được khai mạc tại giáo phận Bắc Ninh vào ngày 13 tháng 12 năm 2015 và  bế mạc ngày 12 tháng 11 năm 2016. Trong Năm Thánh, ngoài nhà thờ chính tòa Bắc Ninh được đức cha giáo phận chỉ định để cho các tín hữu tới viếng nhà thờ lĩnh ơn toàn xá, đấng Bản quyền giáo phận còn chỉ định 5 nhà thờ khác trong 5 giáo hạt để  giáo dân đi hành hương Năm Thánh hưởng ơn toàn xá gồm: Đền Thánh Tâm Bắc Giang, Trung tâm Thánh Mẫu Từ Phong, nhà thờ Nội Bài, nhà thờ Nhã Lộng và nhà thờ Đồng Chương. Ngoài ra, giáo phận còn có nhiều hoạt động mục vụ khác  nhằm  thể hiện tình thương của Thiên Chúa trong Năm Thánh này.

Ban truyền thông giáo phận tổng hợp lại những dấu ấn mục vụ đặc biệt trong năm qua: 

1. Lễ khai mạc năm Thánh Lòng Thương Xót

Sáng 13.12.2015, vào lúc 09g30 tại quảng trường trung tâm mục vụ, đức cha giáo phận  Cosma Hoàng Văn Đạt sj. cử hành thánh lễ đại triều khai mạc Năm Thánh Lòng Thương Xót trong toàn giáo phận Bắc Ninh. Cùng đồng tế với Đức cha còn có cha tổng đại diện và đông đảo quý cha.

Trong tiết trời ấm áp, ngay từ sáng sớm có khoảng trên mười ngàn tín hữu từ khắp mọi nơi về tham dự ngày đại lễ. Đặc biệt, có nhiều đoàn cách tòa giám mục gần hai trăm cây số đã phải xuất phát từ nửa đêm. Số tín hữu về dự lễ ngồi chật kín khuân viên tòa giám mục, kéo dài từ sảnh trung tâm mục vụ tới cổng nhà thờ chính tòa. Cuối thánh lễ, Đức cha cùng đoàn nghi lễ tiến về nhà thờ chính tòa. Đức cha Cosma chính thức khai mở Năm Thánh bằng nghi thức mở cửa thánh nhà thờ chính tòa. Đông đảo cộng đoàn cùng tiến vào nhà thờ cảm nhận giây phút linh thánh của Lòng Chúa xót thương.

Năm Thánh  là cơ hội để các tín hữu đào sâu đức tin và canh tân đời sống giáo hội. Với “Năm Thánh Lòng Thương xót”, Đức thánh cha Phanxicô ước mong các tín hữu chạy đến với Lòng thương xót của Thiên Chúa, Đấng mời gọi các tín hữu trở về với Người. Để nhờ việc gặp gỡ Chúa, các tín hữu sẽ biết thực thi lòng thương xót. Các tín hữu để lĩnh ơn toàn xá trong Năm Thánh theo như các điều kiện thông thường là xưng tội, rước lễ và cầu nguyện theo ý Đức giáo hoàng khi  đi viếng hay tham dự một cử hành phụng vụ chung tại một nhà thờ được Đức giám mục địa phương chỉ định. Tại giáo phận Bắc Ninh có 6 nhà thờ được Đức cha chỉ định để các tín hữu tới viếng và lĩnh ơn toàn xá gồm: nhà thờ chính tòa Bắc Ninh, đền thánh tâm Bắc Giang, trung tâm thánh mẫu Từ Phong, nhà thờ Nội Bài, nhà thờ Nhã Lộng và nhà thờ Đồng Chương.

Lễ khai mạc Năm Thánh tại lễ đài trung tâm mục vụ

2. Gặp mặt anh chị em HIV

Trong Năm Thánh Lòng Thương Xót, những anh chị em trong nhóm HIV (NCH: người có H) của giáo phận Bắc Ninh đã tổ chực chức gặp mặt mừng Chúa Giáng sinh tại trung tâm thánh mẫu Từ Phong ngày 20 tháng 12 năm 2015. Trong buổi gặp mặt  có sự hiện diện của đức cha Cosma Hoàng văn Đạt sj., vị chủ chăn của giáo phận, cha giám đốc trung tâm Thánh Mẫu Từ Phong Phanxicô Xaviê Nguyễn Đức Đại, cha Phanxicô Xaviê Bùi Quang Thuận, giám đốc Caritas, cha trưởng ban Loan báo Tin Mừng Gioakim Nguyễn Đức Thành, quý dì dòng Phao lô, tu hội Đức Mẹ Hiệp Nhất và dòng nữ Đaminh Bắc Ninh.

Tại cuộc gặp mặt, vị chủ chăn của giáo phận đã lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của anh chị em NCH. Đáp lời anh chị em,  đức cha nói: “tôi rất vui mừng được gặp gỡ, được lắng nghe và hiểu được tâm tư của anh chị em.” Cũng trong buổi gặp mặt, đức cha hứa giáo phận sẽ làm tất cả những gì có thể cho anh chị em NCH. “Nếu Chúa muốn tôi bị bệnh phong và chết tại trại phong tôi cũng xin bằng lòng. Và hôm nay, tôi  cũng nói với anh chị em nếu bây giờ Chúa muốn tôi bị nhiễm HIV và chết với anh chị em, tôi cũng sẵn sàng”. Vị giám mục của người phong nhắc lại lại câu nói của ngài với người phong nhiều năm trước.

Tưởng cũng nên biết sau lần gặp mặt này, giáo phận đã mở một khóa tập cho các nữ tu và những trưởng phó các nhóm NCH tại Trung tâm mục vụ giáo phận, sau đợt tập huấn này quý dì đã thường xuyên đến thăm người nhiễm H và chăm sóc anh chị em HIV gai đoạn cuối. Mùa hè năm 2016, một số các thầy đại chủng sinh đã đến đồng hành với các nhóm NCH. Bên cạnh đó giáo phận đã mời cha Ando linh mục dòng Tên đang sống tại Nhật Bản và thầy Đaminh Tân dòng Tên đang truyền giáo ở giáo phận Kon tum đến thăm viếng, chia sẻ giúp đỡ một số anh chị em HIV.

Gặp gỡ và phát quà cho con em những người có H tại trung tâm Thánh Mẫu Từ Phong

3. Người khuyết tật hành hương Năm Thánh

Hòa với niềm hân hoan của Giáo Hội hoàn vũ mừng Chúa Kitô Phục sinh, sáng Chúa Nhật thứ III Phục sinh, gia đình Caritas Giáo phận Bắc Ninh đã tổ chức buổi giao lưu gặp mặt và thánh lễ cho anh chị em khuyết tật trong toàn giáo phận nhằm tạo điều kiện cho những người khuyết tật được gặp gỡ, chia sẻ, giao lưu, viếng nhà thờ chính tòa Bắc Ninh trong Năm Thánh. Qua đó, khuyến khích và tạo điều kiện để họ tham gia vào tất cả các hoạt động, thúc đẩy sự bình đẳng, hướng đến xây dựng một xã hội công bằng.

Tham dự buổi gặp mặt có Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt Sj – giám mục giáo phận Bắc Ninh; nữ tu Maria Hoàng Thiên Thu, Phụ trách Ban khuyết tật – Caritas Việt Nam; một số linh mục trong giáo phận Bắc Ninh; nam nữ tu sỹ, cộng đoàn giáo dân và khoảng 600 người khuyết tật trên địa bàn giáo phận đến họp mặt giao lưu và hành hương Năm Thánh.

Lễ hội người khuyết tật giáo phận Bắc Ninh lần đầu tiên được tổ chức tại tòa giám mục Bắc Ninh với ước mong là cầu nối giữa những tấm lòng hảo tâm muốn gửi trao tình người để xoa dịu những nỗi đau, để nhóm lên những ánh lửa tin yêu cho cuộc đời nơi những thân phận kém may mắn trong xã hội để niềm vui hội ngộ của những người khuyết tật sẽ mãi kéo dài trong cuộc đời của họ. Được biết ngày họp mặt giao lưu và hành hương Năm Thánh của người khuyết tật hôm nay được sự giúp đỡ của hội VASGC (hội từ thiện người Samaria nhân hậu Mỹ -Việt), nhóm Friends for the Poor (bạn của người nghèo) ở Hoa Kỳ và một số ân nhân.

Người khuyết tật hành hương Năm Thánh tại nhà thờ chính tòa Bắc Ninh

4. Lễ giỗ 10 năm đức cố giám mục Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến

Mười bảy năm trong tác vụ Giám mục (1988 – 2006), Đức cha cố Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến đã cố gắng thể hiện tình thương mục tử qua việc chăm sóc mục vụ khi đến thăm từng họ đạo trong giáo phận, từ những xứ họ gần nhất cho đến các giáo họ xa xôi; ngài cũng cố gắng lo liệu cho giáo phận có thêm các linh mục và nam nữ tu sĩ để chăm lo đời sống đức tin cho người tín hữu. Bên cạnh đó, với ước mong để “cho mọi người nên một” trong tình thương yêu Thiên Chúa, Đức cố giám mục Giuse Maria muốn xây dựng giáo phận thành một gia đình trong sự gần gũi và yêu thương.

Kỷ niệm 10  năm ngày giỗ đức cha cố Giuse Maria (24/9/2006 – 24/9/2016), đức hồng y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, tổng giám mục tổng giáo phận Hà Nội và quý Đức cha trong giáo tỉnh Miền Bắc, vì tình huynh đệ tông đồ đã đến hiệp dâng thánh lễ cầu nguyện cho ngài. Trong thánh lễ, lời chia sẻ của đức cha Giuse Vũ Văn Thiên, giám mục giáo phận Hải Phòng đã gợi lên hình ảnh cuộc đời con người như một dòng sông đang chảy về biển lớn. Dòng sông ấy đang thực hiện một nghịch lý rằng chúng phải tự đánh mất mình để có thể đạt đến một khát vọng vô biên. Nếu như dòng sông cung cấp phù sa làm cho đôi bờ bến thêm màu mỡ thì con người cũng được mời gọi như thế qua các nhân đức của cuộc sống. Bởi đó, con người phải sống sao để khi nhắm mắt xuôi tay biết để lại cho đời những gì tốt đẹp. Đức giám mục Hải Phòng sánh ví đức cha cố Giuse Maria như một dòng sông chảy dài 61 năm đã hòa vào biển lớn cách đây 10 năm chẵn. Dẫu trong những khó khăn của giáo phận, Đức cha cố vẫn ước ao:

 “Xin nguyện làm viên gạch dưới tầng sâu

Là chất đốt cho cuộc đời ấm lửa

Là phân bón cho cây đời tươi nhựa

Trĩu quả vàng bát ngát những mùa sau”.

Cũng nhân dịp lễ giỗ 10 năm, ban truyền thông giáo phận đã trưng bày một số hình ảnh về cuộc đời mục vụ của đức cố giám mục Giuse Maria, và hình ảnh về các vị chủ chăn của giáo phận từ đức cha tiên khởi Colomer Lễ cho tới đức giám mục đương nhiệm Cosma Hoàng Văn Đạt sj., khu vực khuôn viên tượng đài thánh Giuse tại tòa giám mục.

Đức hồng y Phê rô và quý đức cha giáo tỉnh miền Bắc đến dâng lễ cầu nguyện cho đức cha cố Giuse Maria

5. Một số hoạt động từ thiện bác ái trong Năm Thánh

Trong Năm Thánh Lòng Thương Xót, ngoài việc tham dự các buổi cử hành phụng vụ, đi viếng nhà thờ lĩnh ơn toàn xá. Từ mỗi cá nhân, gia đình, cộng đoàn, xứ họ, dòng tu, tu hội đến cấp giáo phận đều có những sáng kiến mục vụ khác nhau thể hiện lòng thương xót.

Ban bác ái xã hội (BAXH) – Caritas giáo phận được thành lập từ tháng 5 năm 2010, kể từ đây 33 BAXH – Caritas các xứ họ đã được thiết lập để chuyên thực thi việc bác ái xã hội  qua các hoạt động cụ thể. Trong Năm Thánh vừa qua, giáo phận đã cứu trợ cho các nạn nhân gặp nhân tai và thiên tại các tỉnh miền trung, và giúp đỡ người nghèo, người bị bỏ rơi, ốm đau… Cụ thể hơn nữa, Caritas Bắc Ninh đã mở lớp dạy vi tính và dạy nghề xoa bóp  cho người khiếm thị tại giáo xứ Ngô Khê, giúp một số  gia đình nghèo xây dựng nhà ở và một số xứ họ máy nước lọc tinh khiết, tổ chức khám chữa bệnh và phát thuốc cho một số xứ họ nghèo. Với những gia đình đang gặp khó khăn, giáo phận qua BAXH – Caritas đã trao học bổng giúp cho con em họ có điều kiện đến trường. Với người bệnh, giáo phận quan  tâm chăm  sóc bằng việc khám chữa bệnh và phát thuốc miễn phí. Cho đến nay, giáo phận đã có một phòng khám bệnh cho người nghèo tại giáo xứ đạo ngạn và một nhà nuôi dưỡng bệnh nhân tật nguyền tại Hương La do tu hội Đức Mẹ Hiệp Nhất đảm trách, một nhà nuôi dưỡng những phụ nữ có thai ngoài ý muốn tại Từ Phong do dòng nữ Đa minh chăm sóc, giáo phận cũng đang có các nhân viên phục vụ trong  ba trại phong trên địa bàn giáo  phận. Một cơ sở dạy chữ nổi cho người khiếm thị do các dì dòng Mến Thánh Giá và 53  tủ  thuốc từ thiện đặt ở  những xứ họ khác nhau.

Cũng trong Năm Thánh, Đức cha, các cha, các nam nữ tu sĩ và nhiều người thiện chí, những tấm lòng hảo tâm đã đi thăm và phát quà cho nhiều anh chị em tàn tật. Nhiều tổ chức và hội đoàn đã gom góp quần áo, gạo, mắm muối và những nhu yếu phẩm cần thiết giúp cho anh chị em dân tộc thiểu số ở những tỉnh miền núi Bắc Kạn, Tuyên Quang, Thái Nguyên và Bắc Giang.

Máy nước lọc tinh khiết ở giáo xứ Phú Cường – Thái Nguyên

Thăm gia đình bà Tiến ở huyện Lục Nam, Bắc Giang

6. Thánh lễ tạ ơn Năm Thánh trong các giáo hạt và bế mạc Năm Thánh

Ngày 4 tháng 11 năm 2016, giáo hạt Bắc Giang, Tuyên Quang và Tây Nam long trọng tổ chức thánh lễ tạ ơn Năm Thánh tại các nhà thờ được đức giám mục giáo phận chỉ định hảnh hương lãnh ơn toàn xá Năm Thánh Lòng Thương Xót.

Giáo hạt Tây Nam do cha quản hạt Đaminh Vũ Quang Chí chủ tế thánh lễ tại nhà thờ Nội Bài, giáo hạt Tuyên Quang do cha quản hạt Giuse Nguyễn Văn Phong chủ tế tại nhà thờ Đồng Chương; đức cha giáo phận chủ tế thánh lễ tạ ơn với giáo hạt Bắc Giang tại đền thánh Tâm Bắc Giang. Còn giáo hạt Thái Nguyên đã tổ chức lễ tạ ơn trước đó vài ngày tại nhà thờ Nhã Lộng.  Đức cha giáo phận dâng lễ tạ ơn Năm Thánh với giáo hạt Bắc Ninh vào sáng thứ bảy ngày 5 tháng 11 tại đền Thánh Mẫu Từ Phong.

Vào lúc 09g30 sáng 12.11, Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt SJ. đã chủ sự Thánh Lễ tạ ơn bế mạc Năm Thánh cấp Giáo phận tại Nhà thờ Chính tòa. Đây là dịp thuận lợi và ý nghĩa quy tụ đông đủ mọi thành phần Dân Chúa quý cha, quý tu sĩ nam nữ và chừng bốn ngàn giáo dân. Trước khi đóng cửa Năm Thánh, vị chủ chăn của giáo phận không quên nhắn nhủ, “đây là nghi thức đóng cửa Năm Thánh chứ không phải đóng cửa lòng thương xót.” Cũng trong tư tưởng này, trong thư mục vụ Mùa Vọng năm 2016,  đức cha Cosma tiếp tục mời gọi: “Chúng ta cảm tạ Chúa về muôn ơn lành Chúa đã ban cho rất nhiều người cũng như cho toàn thể giáo phận. Tuy nhiên, chúng ta còn phải tiếp tục “Thương Xót Như Chúa Cha” suốt cả cuộc đời cũng như trong mọi hoạt động. Năm thánh Lòng Thương Xót có thể nói là một khoá học dài ngày của toàn thể Hội Thánh. Những gì đang chờ đợi chúng ta vẫn là tiếng Chúa thúc giục chúng ta thể hiện lòng thương xót ngay trong gia đình, trong cộng đoàn xứ họ hay hội đoàn, mở rộng đến mọi người có hoàn cảnh đặc biệt: nghèo khổ, bệnh tật, cô đơn, chán chường, khô khan, tội lỗi. Giữa một xã hội nhiều người vô cảm và nhẫn tâm, chúng ta trình bày lòng thương xót của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Kitô bằng tha thứ, nâng đỡ, an ủi, giúp đỡ, khích lệ… để mọi người tìm được một cuộc sống có ý nghĩa và nhiều niềm vui. Trong lễ đóng cửa năm thánh, tôi đã nhắc nhở: Cửa Năm Thánh đóng lại, nhưng lòng thương xót của Chúa cũng như của chúng ta là con cái Chúa vẫn luôn luôn rộng mở.”

Nghi thức đóng cửa Năm Thánh tại nhà thờ Chính Tòa Bắc Ninh

Nhà thờ chính tòa Bắc Ninh xưa và nay (1892 -2017)

BTTGP Bắc Ninh