Đền Đức Mẹ Chũ

Đền ĐỨC MẸ CHŨ.

Phố Chũ, Lục Ngạn, Bắc Giang

Sau năm 1900, tức là sau sự kiện 100 vị đầu mục chịu tử đạo tại Bắc Ninh thời vua Tự Đức, một số giáo dân từ Kinh Môn, Hải Dương, cùng với người dân chài họ Nhật Đức, đã đến làm ăn sinh sống tại Ba Toa, thuộc tổng Lục Nam, phủ Lạng Thương, nay là thị trấn Chũ, cách nhà xứ Tiên Nha khoảng 20km.

Đi tới đâu, trong lời kinh sáng tối của bà con giáo dân luôn vang tiếng gọi Mẹ ơi : “Mẹ ở đây với chúng con”. Phải nói, suốt thời gian dài, từ sau năm 1900 đến năm 1954, giáo họ Chũ không có nhà thờ, mà chỉ có một tượng Đức Mẹ đứng trước lán tranh trống tứ phía. Trong khi đó các cha ở Tiên Nha mỗi lần lên chăm sóc mục vụ thì lại thường dâng lễ ở kho đạn cũ của lính Pháp, rồi xuống thuyền nghỉ . Vì thế, kể từ năm 1925 hoặc 1926, khi linh  tượng Đức Mẹ được cha già Đóa cai quản xứ Tiên Nha cho dựng lên, thì chính Đức Mẹ là nơi qui tụ bà con dân họ sớm hôm họp nhau cầu nguyện, và gọi tên nơi đây là Đền Đức Mẹ Chũ, dù chỉ có một lán nhà tranh tre giữa một khu vườn rộng lớn.

Ngay tại đền Đức Mẹ có một giếng nước mát, vì thế con cái qua đường, bất kể lương giáo, thường ngồi nghỉ chân, xin Mẹ dịu hiền bát nước uống cho qua cơn khát đường dài. Cũng có nhiều người rủ nhau đến khấn nguyện Mẹ che chở, chăm sóc, phù trì. Sau có câu trong dân gian rằng :

“’Hỡi anh hỡi chị đi đâu,

Qua đền Đức Mẹ mà cầu bình an”.

Những năm tháng dài ly loạn tiếp theo, giặc giã triền miên, số đông giáo dân bỏ đi nơi khác, số còn lại như bầy chiên bơ vơ tan tác, đền Đức Mẹ với ngôi nhà tranh tre cũng không đủ sức đứng vững với thời gian, chỉ còn lại tượng Đức Mẹ chơ vơ giữa trời. Năm 1977, gió bão làm cây cối nghiêng ngả khiến đầu tượng bị gãy rời, và thân tượng cũng bị nghiêng dần theo năm tháng. Thế rồi, vào những năm 1991, toàn bộ khu đất rộng lớn của đền Đức Mẹ, sau bao năm bỏ hoang, một số hộ dân gần đó đã chia nhau lập vườn dựng nhà, linh đài Đức Mẹ nằm gọn trong phần đất của một nhà lương dân, giữa các bụi chuối với cỏ dại.

Cái thuở tượng đài còn nguyên vẹn, bóng dáng dịu hiền của Mẹ, khuôn mặt khả ái của Mẹ và nhất là đôi mắt trìu mến của Mẹ đã bao năm dõi theo đoàn con. và vì thế, khi trong kia chỉ thấp thoáng bóng dáng Mẹ nghiêng ngả giữa lùm cây, bụi cỏ, thì ngoài hàng rào, con cái vẫn tìm đến khấn nguyện, nép mình trong trái tim từ mẫu để được an ủi chở che.

Năm 2008, khi cha Giuse Trần văn Chỉnh về ở trực tiếp tại nhà xứ Tiên Nha, cha đã cùng với dân họ dựng lại tượng đài Đức Mẹ, đồng thời xin nhượng lại toàn bộ khu đất xưa. Đền thánh Đức Mẹ Chũ đã được khôi phục từ đây, và được Đức Cha Cosma Hoàng Văn Đạt thánh hiến ngày 26.10.2008.

Mẹ ở đây với chúng con,

Giữa đoàn con đông đúc của toàn huyện Lục Ngạn, giữa con cái dân tộc Kinh cũng như Sán dìu, Cao Lan, Hoa, Nùng, Tày, Sán Chí, Dao Đỏ, Trại…nhiều lắm, có tới hơn 200.000 người lương giáo :

vui buồn sướng khổ, Mẹ con cùng nhau chia sẻ.

Mẹ ở đậy giữa chúng con, Ngôi sao của Tân Phúc Âm hóa, xin chỉ dạy và dẫn dắt chứng con đến với Chúa Giêsu, con lòng Mẹ, và lòng trí cũng như cuộc sống chúng con sẽ tràn ngập niềm vui Tin Mừng.

                                                                                                 (tư liệu giáo họ Chũ)