Lược sử Giáo họ Toản Thanh

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Giáo họ Toản Thanh (Đức Mẹ Núi Bổng).

Địa chỉ: Thôn Tân Lập, xã Tân An, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

Năm thành lập: Trước 1954.

Bổn mạng: Giuse Thợ (1/5).

 Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Cộng đoàn Dòng Đức Mẹ Hiệp Nhất, ban hành giáo, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, ca đoàn, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể, đoàn kim nhạc, huynh đoàn giáo dân Đaminh.

Giáo dân: Đây là giáo họ đông giáo dân nhất của xứ An Tràng với tổng số giáo dân là 569 người. Nghề nghiệp chủ yếu của bà con giáo dân nơi đây là làm nông nghiệp cho nên đời sống của người dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Nhà thờ: Nhà thờ của giáo họ được xây dựng tháng 2/2020 và khánh thành ngày 30/5/2022 với kích thước: dài 24m, rộng 12m, mái cao 12m, tháp nhà thờ cao 25m và có 2 quả chuông nặng 120kg và 150kg.

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Giáo họ Toản Thanh nằm trên địa bàn của thôn Tân Lập, xã Tân An, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, cách nhà xứ An Tràng 2,5km về phía Bắc.

Về lịch sử của giáo họ Toản Thanh, hầu như không mấy người còn nhớ. Theo lời kể của một số cụ cao niên, trước năm 1954, Toản Thanh đã là một họ giáo khá phồn thịnh với đông đảo tín hữu chuyên chăm đọc kinh và lòng đạo rất sốt sắng. Thời cha Cảnh làm cha xứ của giáo xứ An Tràng, giáo họ Toản Thanh lúc đó đã có hơn 30 hộ gia đình theo đạo với số tín hữu khoảng 200 người. Cộng đoàn nơi đây đã xây dựng được một nhà thờ rộng rãi với 9 gian, có tường bằng đất, mái lợp bằng rạ. Ngoài nhà thờ, trong khuôn viên của nhà chung lúc đó còn có nhà Mụ với hơn 20 người sinh sống và canh tác đất đai.

Ngôi nhà thờ tiên khởi của giáo họ đã xuống cấp nghiêm trọng sau một thời gian dài sử dụng. Cho đến năm 1957, giáo họ đã làm lại một ngôi nhà thờ mới trên chính mảnh đất của nhà thờ cũ. Nhà thờ này có 7 gian với kích thước:  dài 15m, rộng 4.5m. Ngôi nhà thờ này được sử dụng đến năm 1995 thì bị phá bỏ, và thay thế vào đó là ngôi nhà thờ hiện nay do cha Đaminh Nguyễn Văn Kinh khởi công xây dựng. Từ đó, bà con tín hữu đã có nơi thờ phượng và thăng tiến đời sống đức tin cho đến ngày nay.

Ngày 16/11/2013, Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt đã bổ nhiệm cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu làm chính xứ An Tràng. Từ đây, giáo xứ như bước sang trang lịch sử mới. Giáo họ Toản Thanh nói riêng cũng như họ nhà xứ nói chung đang được thay da đổi thịt từng ngày. Đặc biệt với sự quan tâm, tận tụy của cha xứ, ngày 01/10/2017, Đức cha Cosma đã cử cha Tổng Đại diện Giuse Nguyễn Đức Hiểu tới đặt viên đá góc và khởi công xây dựng ngôi thánh đường mới của giáo họ. Nhưng vì nhu cầu mục vụ, giáo họ đã xây dựng ngôi nhà mục vụ Đức Mẹ Núi Bổng trước rồi mới xây dựng ngôi nhà thờ sau. Ngày 30/5/2022, Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang đã đến dâng Thánh Lễ Tạ ơn và khánh thành ngôi nhà thờ trong niềm vui sướng khôn tả của các tín hữu nơi đây.

Nhìn lại dòng lịch sử, giáo họ Toản Thanh cũng trải qua rất nhiều thăng trầm với những biến động khác nhau do thời cuộc đưa đến. Một trong những thay đổi lớn lao nhất của cộng đoàn giáo họ Toản Thanh đó là biến cố di cư năm 1954. Từ chỗ là một họ đạo phồn thịnh với 50 hộ gia đình, thì sau 1954 giáo họ này chỉ còn lại 7 gia đình. Số tín hữu còn lại này đã kiên trung trong việc thực hành đức tin, nhờ đó hạt giống Lời Chúa đã không bao giờ bị tàn lụi trên mảnh đất này cho dù gặp trăm ngàn thử thách.

3. Đời sống đức tin

Năm tháng qua đi, giáo họ Toản Thanh từng bước vượt qua những khó khăn và đứng vững trên dòng thời gian. Hiện nay, đời sống đức tin của giáo họ đang tiến triển mạnh mẽ. Cộng đoàn vẫn duy trì việc đọc kinh ngày 3 buổi đều đặn tại nhà thờ, mỗi tuần giáo họ có Thánh lễ vào tối thứ Ba, thứ Năm và ngày Chúa Nhật. Đặc biệt hơn, nơi đây còn có tượng đài Đức Mẹ Núi Bổng (xây dựng 2015) là điểm hành hương cho nhiều du khách đến tham quan và xin ơn. Cho nên, cứ mỗi khi có khách hành hương, cha xứ lại dâng Thánh lễ tạ ơn cho từng phái đoàn. Cơ sở vật chất cũng đang được kiến thiết và trở nên khang trang hơn trước rất nhiều, đất đai được mở rộng, nhà phòng đã hoàn thiện, nhờ đó du khách có thể nghỉ ngơi trong những dịp đến viềng đền Đức Mẹ nơi đây. Hiện diện cùng dân họ có cộng đoàn Dòng Đức Mẹ Hiệp Nhất Bắc Ninh. Nhờ đó, quý dì cùng với dân họ sớm tối dâng lên Thiên Chúa lời kinh, tiếng hát cầu bầu cho giáo xứ cách riêng cũng như Giáo phận nói chung. Hiện nay, cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu tiếp tục đồng hành và hướng dẫn giáo dân thực hành sống đức tin. Ước mong, giáo họ Toản Thanh luôn trung thành giữ vững hạt giống đức tin mà Thiên Chúa đã gieo nơi vùng đất truyền giáo này.

BTT Giáo Phận