Lược sử Giáo họ Tán Đạo

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Thôn Chính Ngoài, xã Quang Tiến, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang

Năm thành lập: 1939.

Bổn mạng: Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa (01/1).

Giáo dân: Hiện nay giáo họ chỉ  có 119 nhân danh trong tổng số dân của cả xã là trên 10.000 người (số liệu năm 2023).  Nghề nghiệp của người dân nơi đây chủ yếu là làm nông nghiệp, cho nên đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện tại xây dựng năm 2014 có chiều dài 24m, chiều rộng 9m, chiều cao 9m, tháp chuông cao 24 và một chuông nặng 125kg. Tổng diện tích khuôn viên giáo xứ là 1431,6m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển

            Giáo họ Tán Đạo nằm trên địa bàn của thôn Chính Ngoài, xã Quang Tiến, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, cách Tòa Giám mục Bắc Ninh 40km về phía Đông Bắc.

            Họ Tán Đạo được hình thành do cụ Tán Uông đi lính và làm quan thời Pháp thuộc. Người Pháp thưởng công cho cụ bằng một mảnh đất rộng để làm đồn điền. Cụ là người có đạo ở làng Thiết Nham lên sinh sống. Sau đó kêu gọi thêm một số bà con giáo dân quê hương lên khu vực này để lập ấp, lúc đó gọi là Tỉnh Đạo. Sau này cụ Tán Uông giao đồn điền ấp Tỉnh Đạo cho con trai là ông Hai để cai quản.

            Từ khi thành lập giáo họ vào cuối thế kỷ 19 cho đến năm 1954, giáo dân phát triển đông đúc và đã xây dựng được nhà thờ bằng đá ong vào năm 1939.  Ngôi nhà thờ này có 7 gian, khung làm bằng tre, gỗ và mái lợp bằng tranh nứa và diện tích sử dụng là 115m². Tổng diện tích đất nhà chung lúc này là 1800m². Năm 1954, hầu hết giáo dân di cư vào miền Nam, chỉ còn mấy gia đình ở lại giáo họ. Đến năm 1969, nhà thờ bị hư hỏng nặng nhưng không được sửa chữa. Năm 1984, chính quyền xã Quang Tiến đã chiếm dụng và cấp phần đất của nhà thờ cho mấy hộ gia đình trong thôn.

            Kể từ đó, Tán Đạo không còn nhà thờ, các đồ thánh như ảnh tượng, hòm chầu, chuông… được chuyển về gia đình cụ trùm chánh Giuse Nguyễn Văn Phong, ngôi nhà của gia đình cụ Phong là nơi qui tụ mọi người đến đọc kinh cầu nguyện để gìn giữ đức tin. Từ năm 1998, giáo dân qui tụ đọc kinh và tham dự Thánh lễ tại gia đình ông trùm Giuse Nguyễn Văn Bình.

Ngày 8/9/2014, thời cha xứ Giuse Ngô Ngọc Đoàn, bà con vẫn chưa có ngôi nhà thờ để đọc kinh cầu nguyện. Luôn ưu tư cho ngôi nhà Chúa của giáo họ, cha đã cùng cộng đoàn dân Chúa góp công, góp sức để cố gắng xây dựng ngôi đền thờ khang trang hơn. Ngày 3/9/2017,  Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt đến dâng Thánh lễ Tạ ơn và khánh thành ngôi nhà thờ mới của giáo họ. Kể từ đó đến nay, việc sinh hoạt và tham dự Thánh lễ của dân họ được tổ chức tại ngôi nhà thờ này. Nhờ đó, đời sống tinh thần của các con dân trong xứ ngày càng được cải thiện.

3. Đời sống đức tin

Đời sống đức tin của cộng đoàn nơi đây còn gặp nhiều khó khăn. Với số giáo dân chỉ có 101 người, sống rải rác trên 9 thôn trong xã. Ngày nay, giáo họ Tán Đạo hàng tuần chỉ có một Thánh lễ vào trưa thứ Bảy. Đời sống đức tin còn yếu kém, các em thiếu nhi chưa được học giáo lý, giáo họ hiện chưa thành lập được các hội đoàn.

Niềm vui lớn lao đến với toàn thể giáo họ kể từ ngày có ngôi nhà thờ mới. Ngôi thánh đường mới sẽ nuôi dưỡng đời sống đức tin và trở thành niềm tự hào không những chỉ cho người Công Giáo mà cho nhiều anh chị em lương dân. Nguyện xin Thiên Chúa ban cho vùng đất này những tâm hồn quảng đại biết đón nhận hạt giống Tin Mừng, luôn sống đức tin vững vàng và trung thành với Chúa.

BTT Giáo Phận