Lược sử Giáo họ nhà xứ Yên Tập

1. Thông tin cơ bản                  

Địa chỉ: Thôn Yên Tập Bắc, xã Yên Lư, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

Bổn mạng: Thánh Antôn Pađôva (13/6).

Giáo dân: Hiện nay, họ nhà xứ Yên Tập có 256 nhân danh (2021). Giáo dân chủ yếu làm nông nghiệp và công nhân. Đời sống kinh tế của giáo dân tương đối ổn định.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Hội trưởng gia đình, hội Mân Côi, huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Caritas.

Nhà thờ: Nhà thờ họ nhà xứ Yên Tập dựng năm 2004. Nhà thờ có chiều dài 31.5m, rộng 11.75m, cao 9m, tháp chuông cao 21.5m. Họ nhà xứ Yên Tập có 1 quả chuông nặng khoảng 200kg. Tổng diện tích khuôn viên họ nhà xứ khoảng 1483m², ngoài ra nhà xứ còn có thêm được 2000m² đất ruộng.

Các giáo họ trực thuộc: Minh Đức, Đông Hương

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Cụ Anna Kiểm, năm nay đã hơn 92 tuổi, kể lại lịch sử giáo xứ (được truyền lại từ cha Giuse Thư): Giáo xứ Yên Tập trước đây là một quả đồi gần sông toàn cây cối. Cha già Uy là người đầu tiên khai hoang vùng đất, lập xứ Yên Tập năm 1912. Khi đó, Yên Tập là một xứ lớn, diện tích gần 10000m². Ngoài nhà thờ, giáo xứ còn có trường học, nhà Tá Điền, nhà chung (giống nhà chung Xuân Hòa bây giờ). Giáo dân khi đó đa phần là những người từ Tiên Lãng, Kiến An thuộc Hải Phòng và Kẻ Sặt thuộc Hải Dương.

Có người cho rằng những người này theo lời mời gọi của cha Uy từ thuyền chài lên bờ lập xứ đạo mới. Tiếp theo đó là thời cha già Lượng. Cha đã mời người cháu là ông Chuẩn (ông ngoại cha Giuse Thư) từ xứ Lê Xá thuộc Hưng Yên cũ đến Yên Tập. Sau thời cha già Lượng là thời cha già Nhượng. Cha mời ông chánh Giang tới đây. Tiếp đó, cha Hiển coi sóc xứ đạo này (ông cố cha Thư làm trùm thời gian này).

Lúc bấy giờ, giáo xứ Yên Tập gồm Hạ Bì, họ Đông Hương, họ Minh Đức, họ Am, họ Tràng An, họ Son và họ Xuân Thủy. Sau thời đó là thời cha già Lộc coi xứ. Tuy nhiên, cha chỉ phụ trách giáo xứ trong một thời gian ngắn. Khi đó, cha có thầy già Ước và thầy giáo Tuệ giúp việc trong xứ.

Theo cuốn Lược Sử Giáo Phận Bắc Ninh, giáo xứ Yên Tập được thành lập thời Đức cha Velasco Khâm, 1902-1924. Nếu căn cứ vào mốc lịch sử này, ta có thể suy ra, cho tới ngày nay, giáo xứ Yên Tập đã được khoảng trên 120 tuổi.

Năm 1954 chứng kiến một biến cố lớn của giáo xứ Yên Tập. Đa số giáo dân di cư vào vùng Lạc Lâm thuộc Lâm Đồng. Số giáo dân trụ lại chỉ còn 3 gia đình.  Đất đai của họ nhà xứ do đó cũng không giữ lại nhiều và chỉ còn một diện tích đất khiêm tốn: 1483 m² (nếu kèm theo mảnh đất cách nhà xứ một gia đình, thì diện tích nhà chung sẽ là 2000 m²). Số giáo dân hiện tại cũng khá khiêm tốn: 256 nhân danh (2021).

Giai đoạn 1954-2004 tiếp tục là thời kỳ Yên Tập không có cha xứ. Mọi công việc trong giáo xứ đều được giao cho các vị trong ban hành giáo theo các khóa: Giuse Nguyễn Văn Khiêm, Giuse Nguyễn Văn Thủy, Gioan Nguyễn Văn Phận, Giuse Nguyễn Văn Tửu, Maria Nguyễn Thị Ly, Maria Nguyễn Thị Định, Maria Dương Thị Mùi, Maria Nguyễn Thị Ninh, Giuse Nguyễn Văn Thiện, Phanxico Nguyễn Văn Hòa. Cũng trong thời gian này, các họ Son, Hạ Bì, Tràng An, Am không còn giữ được đất đai; nhà thờ cũng không còn nữa. Riêng họ Xuân Thủy thuộc về giáo xứ Xuân Hòa.

Thời kỳ hồi sinh của Yên Tập được đánh dấu bằng sự kiện khởi công xây dựng lại ngôi thánh đường vào tháng 3 năm 2004, thời cha Đaminh Nguyễn Văn Kinh làm quản xứ. Nhà thờ dài 30.7m, rộng 8.2m, cao 9m. Tháp chuông cao 21.5m.

Giai đoạn từ năm 2006-2022, giáo xứ đã có 3 cha về ở và giúp mục vụ tại giáo xứ. Hiện nay, cha Giuse Nguyễn Mạnh Cường về làm cha chánh xứ giáo xứ Yên Tập. Ước mong giáo họ nhà xứ Yên Tập luôn trung thành giữ vững hạt giống đức tin mà Thiên Chúa đã gieo nơi vùng đất truyền giáo này.

3. Đời sống đức tin

Trước đây, Yên Tập là một giáo xứ rất sầm uất với số giáo dân rất đông và đa số toàn tòng. Các cộng đoàn dòng tu hiện diện và hoạt động rất mạnh. Nhưng sau những biến cố di cư và chiến tranh xảy ra, họ nhà xứ Yên Tập chỉ còn vài chục người, tinh thần đạo đi xuống khá nhiều. Thế nhưng hiện tại, tình hình sinh hoạt mục vụ tại Yên Tập đã có nhiều cải thiện đáng kể. Họ nhà xứ có Thánh lễ tất cả các ngày trong tuần, điều kiện cơ sở vật chất tương đối ổn định, các em thiếu nhi được học giáo lý đầy đủ, các hội đoàn sinh hoạt mạnh mẽ và tích cực xây dựng giáo họ. Hy vọng hạt giống Tin Mừng nơi mảnh đất Yên Tập thân yêu này sẽ tiếp tục nảy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái.

BTT Giáo Phận