Lược sử Giáo họ Sơn Đình

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Giáo họ Sơn Đình.

Địa chỉ: Thôn Sơn Đình, thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc.

Năm thành lập: Năm 1930.

Bổn mạng: Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu (01/10).

Giáo dân: Giáo họ Sơn Đình có 665 nhân danh, chiếm tỉ lệ khoảng 5,5% dân cư trên địa bàn thị trấn Đại Đình (năm 2022). Giáo dân chủ yếu làm nông nghiệp và kinh doanh buôn bán.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Hội Mân Côi, hội Trưởng gia đình, hội Lòng Chúa thương xót, đoàn kim nhạc, hội trống trắc, ca đoàn, huynh trưởng – giáo lý viên và Thiếu nhi Thánh Thể. 

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay được xây dựng năm 2005 với kích thước: chiều dài 32m, chiều rộng 9m, tháp chuông cao 25m và 01 quả chuông 207kg. Diện tích khuôn viên nhà thờ khoảng 3000m².

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Thiền viện Trúc Lâm là một trong những điểm du lịch tâm linh đặc sắc ở Vĩnh Phúc. Tọa lạc trên sườn núi Thạch Bàn của dãy Tam Đảo, với kiến trúc độc đáo và cảnh rừng núi thanh bình, Thiền viện Trúc Lâm trở thành điểm tham quan, vãn cảnh lý tưởng của phật tử và du khách thập phương. Thế nhưng, Tây Thiên không chỉ mang dấu ấn Phật Giáo, mà còn có sự hiện diện của một cộng đoàn Công Giáo sống động, đó là giáo họ Sơn Đình. Giáo họ Sơn Đình nằm dưới chân núi Tây Thiên.

Theo như các cụ kể lại, khoảng một thế kỷ trước, hạt giống đức tin được gieo xuống vùng đất Sơn Đình. Thời kỳ đó, những gia đình Công Giáo gốc Nam Định tới đây làm ăn sinh sống. Ban đầu chỉ có vài gia đình. Qua thời gian, số giáo dân tăng lên nhanh chóng. Năm 1930, khu vực Sơn Đình có chừng 20 gia đình Công Giáo với khoảng 100 nhân danh. Lúc này, cha xứ Đaminh Dự, cha xứ Đại Điền cho thành lập họ đạo. Cụ Đaminh Trần Văn Tiêm được đặt làm trùm họ tiên khởi.

Sau ngày thành lập giáo họ, cha Đaminh Dự vận động giáo dân xây nhà thờ. Giáo dân Sơn Đình chung tay góp sức làm được ngôi nhà thờ 5 gian với kích thước: chiều dài 15m và chiều rộng 7m. Thời gian này, khoảng 2 tháng một lần, cha xứ tới dâng thánh lễ và ban bí tích cho cộng đoàn. Thời gian dần trôi và giáo họ ngày càng thăng tiến về đạo đức và nhân số.

Năm 1950, giáo họ có chừng 300 nhân danh. Thế nhưng, chiến tranh nổ ra và tàn phá vùng đất Sơn Đình dữ dội. Dân họ phải sơ tán, chạy loạn khắp các vùng lân cận. Nhà thờ bị bom đạn phá đổ. Cả họ đạo tan hoang.

Tới năm 1954, chiến sự tạm lắng, hoà bình lập lại. Người dân Sơn Đình chạy loạn trở về quê hương được khoảng 100 nhân danh. Họ bắt đầu lại cuộc sống giữa bao khó khăn. Năm 1957, dân họ cùng nhau làm lại nhà nguyện trên gian đầu của nền nhà thờ cũ với kích thước: chiều dài 7m và chiều rộng 5m. Năm 1959, ngôi nhà nguyện nhỏ bé dựng lên chưa được bao lâu thì bị gió bão đánh đổ. Một lần nữa, dân họ chung tay nhặt gạch cũ xây lại và lấy lá cọ lợp mái. Giữa bao thử thách, đau thương, cộng đoàn Sơn Đình vẫn kiên trì giữ vững đức tin. Tại ngôi nhà nguyện nhỏ bé, đơn sơ, những lời ngợi khen, ca tụng Thiên Chúa của bà con họ đạo Sơn Đình không ngừng vang lên.

Đầu những năm 60, một số gia đình thuộc giáo xứ Dân Trù lên định cư ở Sơn Đình. Nhờ đó, cộng đoàn thêm đông số. Tuy nhiên, giai đoạn này, cùng chung cảnh ngộ như bao giáo họ khác, dân họ Sơn Đình hoàn toàn thiếu vắng mục tử coi sóc. Mọi công việc trong họ đạo đều do ban hành giáo lo liệu. Mãi tới năm 1991, sau 37 năm, giáo họ mới có thánh lễ do cha Gioan Baotixita Đào Duy Du cử hành. Sau đó, Mùa Chay năm 1996, cha Giuse Trần Quang Vinh, quản hạt Vĩnh Phúc, tới dâng lễ và ban bí tích cho cộng đoàn. Năm 2005, giáo xứ Đại Điền có cha xứ đầu tiên sau nửa thế kỷ vắng bóng mục tử. Kể từ đây, đời sống đức tin giáo họ Sơn Đình ngày một khởi sắc.

Theo năm tháng, nhân danh giáo họ tăng lên đáng kể trong khi ngôi nhà nguyện nhỏ bé 35m² không đủ chỗ chứa. Bởi vậy, giáo họ cố gắng xây dựng ngôi thánh đường mới cho xứng hợp. Năm 2004, với sự giúp đỡ của Đức cha giáo phận, giáo họ mua được mảnh đất 2000m² liền kề nhà thờ. Ngày 26/4/2005, Đức cha cố Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến tới giáo họ dâng lễ tạ ơn và đặt viên đá đầu tiên khởi công xây dựng nhà thờ. Năm 2010, trải qua nhiều giai đoạn thi công với bao hy sinh gian lao, giáo họ Sơn Đình đã hoàn thành ngôi thánh đường khang trang. Ngày 30/9/2010, giáo họ hân hoan đón chào Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt tới dâng thánh lễ khánh thành và làm phép ngôi thánh đường.

3. Đời sống đức tin

Sơn Đình là giáo họ đông giáo dân nhất giáo xứ Đại Điền. Kể từ ngày có cha xứ, giáo họ không ngừng thăng tiến về mọi mặt. Về cơ sở vật chất, giáo họ đã xây dựng được nhà thờ, nhà phòng, hang đá và quy hoạch khuôn viên nhà thờ. Về đời sống đức tin, giáo họ có thánh lễ hàng tuần và lãnh nhận các Bí tích thường xuyên. Giáo họ thành lập được nhiều hội đoàn đạo. Điều đó thể hiện một đức tin mạnh mẽ nơi vừng đất gắn liền với Phật Giáo này.

Nằm dưới chân núi Tây Thiên và là cửa ngõ du lịch, giáo họ Sơn Đình hàng ngày vẫn đón tiếp và phục vụ du khách thập phương. Có lẽ nhờ sống giữa vùng đất tươi đẹp và thanh bình mà con người nơi đây thật hiền hoà, dễ mến. Ngày ngày, cùng với tiếng chuông chùa và tiếng cầu kinh nơi cửa Phật, tiếng chuông nhà thờ và những lời kinh nguyện vẫn không ngừng vang lên tại nhà thờ giáo họ Sơn Đình. Hạt giống đức tin được gieo trồng vẫn không ngừng nảy nở và trổ sinh hoa trái nơi vùng đất Sơn Đình thanh bình.

BTT Giáo Phận