Lược sử Giáo họ Kim Tràng

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi:  Giáo họ Kim Tràng.

Địa chỉ: Kim Tràng, Tiền Châu, Phúc Yên, Vĩnh Phúc.

Năm thành lập: 1932.

Bổn mạng: Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (8/12).

Giáo dân: 534 nhân danh (8/2022). Khoảng 95% là bà con Công Giáo. Đời sống kinh tế của giáo dân Kim Tràng phụ thuộc vào nông nghiệp là chính, một số hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Hiện nay, họ đạo Kim Tràng có các hội đoàn như: huynh đoàn Đaminh giáo dân (90 thành viên); Trưởng gia đình (150 thành viên); Mân Côi (138 thành viên); Lòng Chúa thương xót (74 thành viên); ca đoàn (32 thành viên); phong trào TNTT (143 thành viên).

Nhà thờ: Nhà thờ hiện tại của họ Kim Tràng được xây dựng lại năm 2000 và khánh thành năm 2002. Nhà thờ có tổng chiều dài khoảng 42m, rộng 9,5m, mái cao 6,5m, tháp cao 26m treo hai quả chuông mới, trong khuôn viên rộng (1776m²).

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Nhà thờ giáo họ Kim Tràng cách nhà xứ Phúc Yên 3km về phía Tây. Nhìn lại quá trình hình thành và phát triển của họ đạo Kim Tràng, có thể thấy nhà thờ của giáo họ từng một lần được di dời, ba lần tái xây dựng và bốn lần trùng tu.

Theo các tài liệu trong giáo xứ Phúc Yên để lại: thuở ban đầu có cụ Trần Gia Chế (thầy đồ nhà nho, quê Xuân Trường – Nam Định, đỗ thám hoa) đón nhận đức tin. Mến mộ đời sống đạo đức của người Công Giáo, cụ Chế đã xin gia nhập đạo và lấy tên thánh là Đaminh. Một thời gian sau, được sự chấp thuận của các vị chức dịch trong làng Đạm Xuyên (bây giờ là tổ dân phố Kim Xuyên), cụ Đaminh Chế đã đến khai hoang tại khu Cây Thị (khu giữa cánh đồng) và khu Hủng Đế (giáp danh giữa làng Kim Tràng và cánh đồng Hủng Đế). Một thời gian sau, cụ Chế mời gọi các gia đình khác từ Thượng Gia Lô (hiện nay là giáo xứ Trung Xuân) và hạ Tam Giang (xưa thuộc giáo họ Đồng Nhân) lên Bến Te (cách khu Bến Táo chừng 5km theo hướng Tây Nam) để lập ấp Mông Tràng. Bấy giờ có khoảng 22 nhân danh ở ấp Mông Tràng. Các gia đình này là: cụ Phêrô Nguyễn Văn Duyệt, cụ Phêrô Nguyễn Văn Luận, cụ Phêrô Nguyễn Văn Phượng, cụ Phêrô Đỗ Văn Yên, cụ Phêrô Nguyễn Văn Nhã và cụ Dần.

Khi ấy, khu Cây Thị là vùng thuộc làng A (xưa thuộc xã Tiền Châu, tổng Bạch Trữ, phủ Yên Lãng, tỉnh Phúc An). Nghề nghiệp chính của các gia đình ở đây là đánh bắt cá.

Năm 1896, vì giáo họ Kim Tràng có cụ Chế dạy học trong vùng nên các vị chức sắc của Đạm Xuyên (xưa thuộc xã Tiền Châu) đã cấp cho dân họ một mảnh đất cuối làng để xây dựng nhà nguyện. Nhà nguyện này gồm bốn gian, mang kiến trúc thô sơ (cửa rào tre, mái lợp nứa lá). Mảnh đất này thường được gọi là “Bãi Họ”, cách nhà thờ hiện tại khoảng 500m về hướng Tây Bắc.

Từ đây, các giáo hữu ở Mông Tràng đã có nơi cầu nguyện và dần ổn định cuộc sống. Một thời gian ngắn sau đó, tên gọi “Mông Tràng” được đổi thành “Kim Tràng”. Các giáo hữu nơi đây cũng không nhớ sự thay đổi tên gọi này từ bao giờ. Chỉ biết giáo họ Kim Tràng chính thức được thiết lập và trực thuộc xứ Yên Mỹ vào thời Đức cha Antonio Colomer Lễ. Trong niềm hân hoan họ đạo được khai sinh, các giáo hữu vui mừng nhận thánh Quan thầy là Đức Maria Nữ Vương Vô Nhiễm Nguyên Tội (kính nhớ ngày 8/12).

Năm 1918, họ đạo Kim Tràng có cha Phêrô Tịch (con trai cả của cụ Đaminh Chế) thụ phong linh mục. Đó là hoa trái đầu tiên trong họ đạo bé nhỏ. Trong những năm tháng đầu tiên, cha Phêrô đảm nhận sứ vụ chăm sóc đời sống thiêng liêng cho các giáo hữu tại miền truyền giáo phía Bắc.

Năm 1925, Đức cha Maximio Velasco Khâm đã gửi kinh phí cho giáo họ để tái xây dựng nhà thờ. Phụ trách công trình này có cha phó xứ Giuse Nguyễn Duy Thanh. Công việc đang diễn ra dở dang, thiên tai, bão lớn đã làm công trình bị gián đoạn một thời gian. Để giúp giáo họ quê hương xây dựng nhà thờ mới năm 1928, cha cũng kêu gọi ân nhân giúp đỡ và gửi nguyên vật liệu từ Đồng Chương về cho giáo họ theo đường thủy. Nhà thờ khi được hoàn thành có tất cả bảy gian kiên cố, được xây dựng trên khuôn viên nhà thờ hiện nay.

Năm 1932, họ đạo Kim Tràng trực thuộc xứ Phúc Yên. Mãi đến năm 1939, cha xứ Gariel Vinh và cha phó Giuse Thanh đã hoàn thiện nhà thờ, nhờ ơn Chúa và sự giúp đỡ của Tòa Giám mục.

Theo thời gian, cơ sở vật chất của nhà thờ xuống cấp trầm trọng. Năm 2000, các giáo hữu Kim Tràng đã cùng nhau góp sức để xây dựng ngôi nhà thờ mới như hiện nay. Bấy giờ, họ đạo có khoảng 11 hộ gia đình với 68 nhân danh.

Năm 1954, số giáo hữu trong họ đạo đã tăng lên con số 25 hộ gia đình với 154 nhân danh. Cũng trong năm này, hơn 100 giáo dân di cư vào miền Nam. Ở lại xây dựng quê hương chỉ còn vỏn vẹn 52 nhân danh. Giữa thời đoạn khó khăn, các giáo hữu giữ vững đời sống đức tin nhờ việc đọc kinh cầu nguyện chung tại nhà thờ và tham dự Thánh lễ ở nhà thờ xứ Yên Mỹ.

Nhà thờ Kim Tràng hiện nay được xây dựng năm 2000. Hai năm sau, Đức cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến đã về làm phép và dâng hiến nhà thờ cho Thiên Chúa. Ngôi nhà thờ mới có tổng chiều dài khoảng 31m, rộng 10m, cao 6m, tháp cao 25m treo một quả chuông nặng 100kg.

3. Đời sống đức tin

Hiện nay, tại giáo họ Kim Tràng có hai Thánh lễ vào tối thứ Ba và tối Chúa Nhật hằng tuần. Một nét đặc biệt trong giáo họ Kim Tràng là cứ vào dịp lễ Quan thầy, các con cháu thường kêu gọi nhau trở về giáo họ quê hương để cùng hiệp thông và cầu nguyện cho các bậc tiền nhân đã có công gìn giữ đức tin và xây dựng họ đạo. Đó là nét đẹp trong ánh sáng đức tin của những người con họ đạo Kim Tràng.

Từ giai đoạn được thành lập đến nay, giáo họ Kim Tràng đã sản sinh cho cánh đồng truyền giáo của Giáo Hội những mầm non ơn gọi nhiệt thành: 2 linh mục, 3 nữ tu và một thầy dòng. Với niềm tin mạnh mẽ, các giáo hữu họ Kim Tràng cùng hướng về tương lai đầy hứa hẹn. Ước mong họ đạo sẽ ngày một phát triển và thăng tiến hơn nữa, để ánh sáng Tin Mừng của Chúa hằng chiếu toả trên mảnh đất đẹp đẽ mang tên “Kim Tràng”.

BTT Giáo Phận