Lược sử Giáo họ nhà xứ Yên Lễ

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: Thôn Am, xã An Dương, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang

Năm thành lập: 1820.

Bổn mạng: Thánh Gioan Tẩy Giả bị trảm quyết (29/8).

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Ban hành giáo, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, ca đoàn, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể, hội Cursillo, hội Khôi Bình, đoàn kim nhạc, đoàn trống, huynh đoàn giáo dân Đaminh.

Giáo dân: Giáo họ hiện có 704 nhân danh (số liệu năm 2023) sống rải rác và xen kẽ giữa những người lương dân. Nghề nghiệp của bà con nơi đây chủ yếu là làm nông nghiệp. Đời sống kinh tế ở mức trung bình.

Nhà thờ: Ngôi nhà thờ hiện nay của giáo họ xây 2014 có chiều dài 33m, rộng 12.5m, cao 10m, tháp chuông cao 29m. Tổng diện tích của khuôn viên nhà chung là 3000m².

Các giáo họ trực thuộc: Minh Tân, Ngàn Ván, Phúc Sơn, Tán Đạo

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Giáo xứ Yên Lễ nằm trên địa bàn của thôn Am, xã An Dương, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, cách Tòa Giám mục Bắc Ninh khoảng 40km về phía Đông Bắc.

Theo lời kể của ông trùm Cúc, giáo họ Yên Lễ được hình thành vào khoảng năm 1820. Đạo được truyền đến nơi đây từ rất sớm bởi những người đến từ vùng Thái Bình, Hà Nam và Hải Dương. Năm đó, tổng Yên Lễ thuộc phủ Yên Thế duy nhất trại Am có người theo đạo Công Giáo nên có một thầy Cả đến giảng đạo đã lấy tên Yên Lễ mà đặt cho giáo họ. Lúc ấy, tại thôn Am, xã An Dương, huyện Tân Yên đã tồn tại một di tích cổ của đạo, đó là một móng nhà thờ cổ có kích thước dài 24m, rộng 8m, tường cao 1,2m. Đến các cụ cao tuổi nhất cũng không biết rõ móng nhà thờ có từ bao giờ, tại sao móng nhà thờ lại dang dở như vậy.

Một thời gian không lâu sau, bà con giáo dân nơi đây đã làm được một nhà nguyện nhỏ bé 4 gian có tường làm bằng đất, mái lợp bằng rạ để làm chỗ đọc kinh chung của dân họ. Trải qua mưa to gió lớn, ngôi nhà thờ nhỏ bé không còn đáp ứng được nhu cầu cho bà con, mọi người đã cùng nhau xây dựng lại ngôi nhà nguyện ở bãi Hào gần đó. Ít lâu sau, dân họ quyết định chuyển ngôi nhà nguyện ra giữa làng, trước cửa nhà bà cụ Tình. Ngôi nhà nguyện thứ ba này được xây bằng cột gỗ, trình tường đất và lợp lá. Ngày 5/11/1950, làng Am bị máy bay thả bom làm chết 8 người, ngôi nhà nguyện cũng bị phá hủy hoàn toàn, các giấy tờ trong dân họ bị cháy rụi.

Năm 1951, ông trùm Thiệp đã thống kê trong dân họ lúc ấy có 40 hộ gia đình và hơn 100 nhân danh. Để củng cố đức tin cho dân họ, cha xứ Niêm đã cho rước xương thánh từ giáo họ Hương La về giáo xứ Yên Lễ để cho bà con đến tôn kính và hôn xương thánh. Năm 1958, cha Niêm lại hô hào bà con góp công, góp của để gây dựng lại nhà thờ cho giáo họ. Đến năm 1960, cha Châu về coi sóc giáo họ. Lúc này, đời sống kinh tế của bà con vẫn còn rất khó khăn. Mười bốn năm sau (1974), Đức cha đã gửi cha Giuse Nguyễn Tiến Giản về thay cha Châu coi sóc giáo họ. Khi về sống cùng dân họ, cha vẫn ước mong sao bà con có một ngôi nhà thờ kiên cố để sớm tối an tâm cầu nguyện. Năm 1994, Đức cha Giuse Maria cùng cha xứ đã hô hào bà con mua được 4 vạn gạch để chuẩn bị cho việc xây dựng ngôi nhà thờ mới. Từ năm 2003 đến 2011, cha xứ Đaminh Nguyễn Xuân Hùng và cha quản hạt Giuse Nguyễn Văn Phong đã quyên góp được thêm 10 vạn gạch, một bộ kèo sắt và đã san lấp mặt bằng trên chính nền móng cũ mà các cụ để lại.

Mãi cho đến năm 2012, cha xứ Giuse Ngô Ngọc Đoàn đã cùng dân họ chuẩn bị mọi thủ tục để khởi công xây dựng ngôi thánh đường mới. Năm 2014, Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt đã đến đặt viên đá góc, khởi công xây dựng ngôi thánh đường của giáo xứ Yên Lễ trong niềm tri ân quý vị ân nhân đã hy sinh đóng góp cho dân họ suốt bao nhiêu năm tháng qua. Sau hai năm xây dựng, Đức cha Cosma đã đến dâng Thánh lễ Tạ ơn và cắt băng khánh thành nhà thờ giáo xứ Yên Lễ trong niềm vui sướng hạnh phúc của con dân trong họ.

3. Đời sống đức tin

Đời sống đức tin của giáo họ hiện nay vẫn được duy trì tốt thể hiện qua việc giáo dân tập trung đọc kinh tại nhà thờ ngày 3 buổi vào các giờ sáng, trưa và tối hằng ngày. Các hội đoàn trong họ nhà xứ sinh hoạt khá đều đặn và đầy đủ. Nhờ đó, đời sống đức tin được tiếp tục được củng cố và thăng tiến. Hiện nay, giáo xứ có Thánh lễ thường xuyên vào thứ Hai, thứ Tư, thứ Sáu và Thánh lễ ngày Chúa Nhật. Riêng ngày Chúa Nhật, các em Thiếu Nhi toàn xứ quy tụ về nhà xứ để tham dự Thánh lễ và cùng nhau học hỏi giáo lý. Nhờ vậy, những mầm non tương lai của giáo xứ ngày càng được thăng tiến trong đời sống đức tin.

Tuy nhiên, đời sống đạo nơi đây không tránh khỏi những khó khăn cùng nhiều thách đố. Một số gia đình Công Giáo vẫn chưa dám tuyên xưng đức tin của mình. Hơn nữa, bà con giáo dân cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi nếp sống của người lương dân.  Hy vọng hạt giống Tin Mừng nơi giáo xứ được nảy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái, đồng thời các tín hữu trở nên những chứng nhân của Đức Kitô cho những người lương dân đang sinh sống nơi vùng đất này.

BTT Giáo Phận