Lược sử Giáo họ nhà xứ Vân Cương

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Họ nhà xứ Vân Cương.

Địa chỉ: Thôn Vân Cương, xã Hợp Nhất, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ.

Năm thành lập: 1907.

Bổn mạng: Đức Mẹ Mân Côi (07/10).

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, hội Lòng Chúa thương xót, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể, ban Caritas.

Giáo dân: Vân Cương là làng Công giáo toàn tòng với 1100 nhân danh (số liệu năm 2021). Giáo dân Vân Cương hết sức năng động, ngoài công việc đồng áng như những làng lân cận, nhiều gia đình còn tham gia vào công việc khai thác cát sỏi cũng như vận tải đường thủy. Cùng với đó, có nhiều người tham gia vào các hoạt động thương mại – dịch vụ, nhờ vậy đời sống kinh tế khá ổn định.

Nhà thờ: Ngôi thánh đường cổ kính trước đây của Vân Cương án ngữ trên đỉnh đồi được xây dựng năm 1917 tới nay đã gần 100 năm. Nhà thờ Vân Cương xây dựng theo lối kiến trúc Ba-rốc. Ngày này, ngôi nhà thờ mới được xây dựng thay thế cho nhà thờ cũ, với diện tích sàn trên 300m², đỉnh mái thượng cao 31m, với một tháp chuông cao 43m.

Các giáo họ trực thuộc: Đồn Hang, Vân Tập

2. Lịch sử hình thành và phát triển

Họ nhà xứ Vân Cương nằm bên tả ngạn dòng Lô Giang, trên địa bàn hành chính hai thôn 8 và 9 của xã Hữu Đô – huyện Đoan Hùng – tỉnh Phú Thọ. Từ TGM Bắc Ninh tới Vân Cương ước tính khoảng 140km về hướng Tây Bắc.

Vân Cương là một giáo xứ truyền thống được hình thành từ những năm 70 – 80 thế kỷ XIX. Từ những giáo dân ít ỏi gốc Bùi Chu ngược sông (thời nhà Nguyễn cấm đạo Chúa) tụ lại nơi đây, tới nay, họ nhà xứ Vân Cương có trên một ngàn giáo dân.

Vào đầu thế kỉ XX, có một số gia đình giáo dân vùng Tiền Hải – Thái Bình ngược các con sông làm nghề chài lưới rồi tụ lại ở ngã ba sông Lô – sông Chảy. Thời gian thấm thoát thoi đưa, từ các gia đình ban đầu đã sinh sôi nảy nở thêm nhiều tín hữu.

Ban đầu, các giáo dân sống ở ven sông Lô và dựng lên ngôi nhà nguyện tạm bợ đầu tiên tại khu vực đất của nhà thờ Vân Tập ngày nay. Sau hai lần nhà nguyện xuống cấp, vào năm 1917, giáo dân Vân Cương đã chung tay xây dựng ngôi nhà nguyện trên mảnh đất cũ (nhà thờ Vân Tập ngày nay) và ngôi nhà thờ xứ (nhà thờ Vân Cương ngày nay) trong cùng một năm.

Ngày 25/03/2017 (Ngày Lễ Truyền Tin), Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt đã chủ sự Thánh lễ khai mạc năm Thánh, kỷ niệm 100 năm xây dựng nhà thờ Vân Cương. Năm Thánh được khai mở nhân dịp sinh nhật lần thứ 100 của nhà thờ Vân Cương là niềm vui không chỉ của người những người con nơi mảnh đất Vân Cương, mà còn là niềm vui của tất thảy mọi người. 

Tháng 9/2018, ngôi nhà thờ mới chính thức khởi công xây dựng, được Đức cha Cosma Hoàng Văn Đạt đặt viên đá đầu tiên ngày 27/12/2018. Tới trung tuần tháng 6/2021, nhà thờ được hoàn thiện cơ bản và chính thức đưa vào sử dụng. Nhà thờ được xây dựng với diện tích sàn trên 300m², đỉnh mái thượng cao 31m, với một tháp chuông cao 43m.

Sáng 11/02, Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang, Giám mục phó Giáo phận Bắc Ninh đã tới giáo xứ Vân Cương dâng Thánh lễ cung hiến thánh ngôi thánh đường giáo xứ mới hoàn thành. Nhà thờ Vân Cương được hoàn thiện và đưa vào sử dụng là thành quả của sự nỗ lực và đoàn kết của toàn thể giáo xứ. Từ nay, ngôi thánh đường đã được cung hiến cho Thiên Chúa và gắn bó với mọi sinh hoạt đức tin của giáo dân bên dòng sông Lô Giang.

3. Đời sống đức tin.

            Họ nhà xứ Vân Cương vẫn được biết đến là một xứ họ rất đạo đức. Hằng ngày, các giờ kinh vẫn được cử hành vào các buổi sáng, trưa, tối. Giáo họ có Thánh lễ vào các ngày trong tuần, có Thánh lễ dành riêng cho các em thiếu nhi vào thứ Năm và Chúa Nhật. Các em thiếu nhi đến nhà thờ đọc kinh lần hạt rất đông, phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể nơi đây cũng phát triển mạnh mẽ. Nhìn về Vân Cương, chúng ta thấy được niềm hi vọng của những hạt mầm đức tin đang trổ sinh và ngày một lớn mạnh hơn. Ước mong cho bà con giáo dân nơi đây luôn giữ được ngọn lửa nhiệt huyết của đức tin trong cuộc sống hàng ngày, để Lời Chúa được sinh hoa kết trái và đem lại nhiều ơn ích thiêng liêng cho hết thảy mọi người.

BTT Giáo Phận