Thánh lễ an táng Ðức cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến

Bắc Ninh, Việt Nam  4/10/2006 – Sáng ngày 4 tháng 10 năm 2006, tuy 9 giờ sáng Thánh lễ an táng Ðức cha Giu-se Ma-ri-a mới bắt đầu, thế nhưng, hàng ngàn giáo dân từ khắp các giáo xứ xa xôi đã tuốn về Tòa giám mục Bắc Ninh ngay từ tối qua và tờ mờ sáng nay. Những giáo dân nhiệt thành này đã nằm ngủ qua đêm ngoài trời ngay trên sân Tòa giám mục. Ước chừng có khoảng hơn 10,000 tín hữu tham dự Thánh lễ.

Ðúng 9g sáng, đoàn đồng tế từ đại sảnh Tòa giám mục tiến ra lễ đài trong quảng trường Tòa giám mục. Ði đầu đoàn rước là các thày chủng sinh cầm thánh giá nến cao, theo sau là khoảng 170 linh mục đồng tế từ trong và ngoài giáo phận, trong số này có rất nhiều linh mục Tổng đại diện. Có tất cả 10 Giám mục từ khắp các giáo phận Việt Nam về dâng lễ. Ðức Tổng Giám mục Hà Nội Giu-se Ngô Quang Kiệt chủ sự Thánh lễ.

Trong khi đoàn đồng tế tiến ra lễ đài, thày Ða-minh Vũ Quang Chí đọc tiểu sử đức cố Giám mục nêu bật những công lao và tình cảm của Ngài với giáo phận. Thầy cũng lược qua những nét chính lịch sử giáo phận Bắc Ninh.

Trước khi Thánh lễ bắt đầu, cha văn phòng Tòa giám mục đọc điện văn phân ưu của Tòa Thánh, Hội đồng Giám mục Việt Nam, Ðức cha Chủ tịch Hội đồng Giám mục, Ðức Tổng Giám mục Hà Nội, Ðức ông Trần Văn Khả, Tất cả các Tòa Giám mục Việt Nam, nhiều dòng tu, tổ chức, cơ quan, cá nhân trong và người nước đã gửi điện văn phân ưu tới giáo phận Bắc Ninh.

Vào Thánh lễ, ca đoàn cất lời hát ca nhập lễ đầy tin tưởng cậy trông: Chúa là gia nghiệp đời con. Vì ngoài Chúa ra con tìm đâu thấy hạnh phúc, vì chỉ nơi Chúa con tìm thấy được nguồn vui… Những lời ca trong suốt Thánh lễ luôn tràn đầy hi vọng vào tình yêu bao la biển trời của Thiên Chúa chứ tuyệt nhiên không thấy buồn đau tang tóc.

Trong bài giảng, Ðức cha Giu-se Vũ Văn Thiên, Giám mục giáo phận Hải Phòng, phác họa lại những nét đẹp của Ðức cố Giám mục Giu-se Ma-ri-a trong cuộc đời mục tử: Ngài là một vị mục tử tận tụy hi sinh, kiên nhẫn vượt lên những gian khó, luôn niềm nở tiếp đón mọi người, luôn ân cần nhân hậu chăm sóc đoàn chiên. Theo tình cảm tự nhiên, chúng ta ai cũng muốn níu kéo Ðức cha ở lại. Có lẽ mỗi người chúng ta muốn thưa với Ngài bằng tâm tình của làn điệu Quan họ: “Người ơi, Người ở đừng về!”. Nhưng Ðức Cha Giuse đã về nhà mình, về Nhà Cha, về Quê Hương vĩnh cửu… Chúng ta hãy biến những thương nhớ thành lời cầu nguyện cho Ðức Cha Giuse. Chúa đã đặt Ngài làm quản lý gia nghiệp Chúa là Giáo phận Bắc Ninh. Xin Chúa hãy nói với Ðức Cha Giuse: “Hỡi người đầy tớ trung tín, hãy vào hưởng gia nghiệp với chủ ngươi”.

Cuối Thánh lễ, ông Huy Tuấn đại diện quý thân hữu gia đình Bắc Ninh hải ngoại nói những lời bày tỏ niềm tín thác vào Thiên Chúa khi Người gọi Ðức cha về. Ðức cha sẽ đi tìm những đồng cỏ mới cho đoàn chiên của Ngài trên Nước Trời. Vì thế, ông không nói lời vĩnh biệt, nhưng chỉ nói lời tạm biệt Ðức cha mà thôi. Ông đã ôn lại những kỉ niệm đẹp trong thời gian Ðức cố Giám mục sang Hoa Kì chữa bệnh. Ông cảm tạ Thiên Chúa đã cho ông và những người con gia đình Bắc Ninh có cơ hội được chăm sóc Ðức cha yêu dấu trong những ngày sau cùng cuộc đời Ngài. Ông nói những lời thật cảm động: Chúng con muốn Ðức cha ở lại, nhưng Chúa đã gọi Ðức cha về nhà Ngài. Trên ngọn đồi thông xanh ở Oregon, Hoa Kì, chúng con đã phải ngậm ngùi vẫy tay chào Ðức cha lên đường trở về đất mẹ Việt Nam và về nghỉ ngơi nơi nhà Cha trên trời. Theo những vần thơ Ðức cha tâm đắc:

Khi con tàu chuyển lăn về phía trước,

Trái tim ta muốn chạy ngược về sau.

Con tàu Ðức cha đã ra đi về chốn đời đời, nhưng chắc chắn: trái tim cha thì vẫn luôn ở lại với chúng con.

Ðức cha Antôn Vũ Huy Chương, Giám mục giáo phận Hưng Hóa, chủ sự nghi lễ phó dâng và tiễn biệt Ðức cha cố Giu-se Maria Nguyễn Quang Tuyến.

Tiếp theo, Linh mục Giu-se Nguyễn Văn Tăng, gốc Bắc Ninh, hiện đang phục vụ tại giáo phận Xuân Lộc, đại diện gia đình Bắc Ninh Miền nam Việt Nam ôn lại những tình cảm thân thương mà Ðức cha luôn dành cho những người con Bắc Ninh mỗi lần về thăm giáo phận cũng như mỗi lần Ngài vào thăm con cái gia đình Bắc Ninh tại Miền nam. Cha cũng cảm nhận nơi Ðức cha một con người yêu thích những nét đẹp văn hóa, văn chương. Ðức cha đã cố gắng hội nhập những nét tinh túy của Dân ca Quan họ Bắc Ninh vào trong phụng vụ của giáo phận.

Cha Giu-se Nguyễn Văn Vinh đại diện mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận bày tỏ niềm tiếc thương Ðức cha kính yêu. Sự hiện diện của các Ðấng bậc là sự an ủi lớn lao và làm vơi đi rất nhiều niềm đau mất cha của chúng con. Cha diễn tả những tấm lòng con cái Bắc Ninh luôn hướng về Ðức cha khi ngài ở Hoa Kỳ chữa bệnh. Toàn thể đoàn con cái giáo phận Bắc Ninh thương khóc Ðức cha. Ðức cha đã vĩnh viễn ra đi, nhưng tình thương của người cha nhân hiền còn đọng lại mãi trong trái tim từng đứa con của Ngài.

Cha Ða-minh Nguyễn Văn Kinh, đại diện cho giáo phận Bắc Ninh bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả các Ðấng bậc, cơ quan đoàn thể, thân hữu gần xa đã gửi những lời phân ưu chân thành, đã đến cầu nguyện, phúng viếng và hiện diện trong Thánh lễ an táng Ðức cha Giu-se Ma-ri-a kính yêu.

Sau đó, Ðức cha Antôn Vũ Huy Chương, Giám mục giáo phận Hưng Hóa, chủ sự nghi lễ phó dâng và tiễn biệt Ðức cha cố Giu-se.

Ðúng 11g00, linh cữu Ðức cha được rước trở lại Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh. Mọi người trong đoàn rước đều cầm những cành huệ trắng trên tay và lặng lẽ bước đi. Lần cuối cùng, Ðức cha đi giữa đoàn con cái đông đảo. Tất cả đoàn con mắt ứa lệ hướng về linh cữu cha mình đang được các thày chủng sinh rước trên vai. Lúc này, hình như đoàn chiên cảm nhận tiếng nói thân thương của vị Chủ chăn vọng lên rõ ràng hơn bao giờ hết: Chào các con, cha đi đây. Ði về nhà Chúa, cha sẽ chuyển cầu ơn lành của Người cho các con nhiều hơn nữa. Các con ở lại hãy sống niềm tin Công giáo của các con thật sống động; các con hãy đem men, muối và ánh sáng Tin Mừng vào giữa lòng đời. Các con hãy yêu thương nhau, hãy hiệp nhất nên một. Hãy thực thi những lời cha dạy vì đó là điều làm cha an lòng trong chốn trường sinh.

Nơi phần mộ trong lòng Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh, Ðức cha Giu-se Nguyễn Văn Yến, Giám mục giáo phận Phát Diệm chủ sự những nghi thức cuối cùng: làm phép mộ và hạ huyệt. Trong tiếng kèn đồng trầm buồn tê tái, linh cữu Ðức cha Giu-se Ma-ri-a từ từ trở về yên nghỉ trong lòng đất mẹ. Trong bầu khí thinh lặng nghẹn ngào, Các Giám mục cùng các linh mục lần lượt đến bên mộ bái biệt Ðức cha, gửi xuống huyệt mộ Ðức cha những cành huệ trắng ngát hương và những giọt lệ đong đầy thương xót. Niềm tiếc thương Ðức cha nơi các linh mục là sự câm nín không lời, còn nơi các nữ tu và thân nhân lại là những tiếng khóc nức nở nghẹn ngào.

Như hạt giống gieo vào lòng đất, phải mục nát đi mới sinh nhiều hoa trái. Ðức cha Giu-se Ma-ri-a đã phải từ giã cõi đời này để được về nhà với Chúa Cha yêu thương. Xin cầu nguyện cho Ðức cha và xin Ðức cha cầu bầu cho đoàn con cái. Hẹn mai ngày gặp lại Ðức cha trong nước trời.

Nơi phần mộ trong lòng Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh, Ðức cha Giu-se Nguyễn Văn Yến, Giám mục giáo phận Phát Diệm chủ sự những nghi thức cuối cùng: làm phép mộ và hạ huyệt. Trong tiếng kèn đồng trầm buồn tê tái, linh cữu Ðức cha Giu-se Ma-ri-a từ từ trở về yên nghỉ trong lòng đất mẹ.

Nguyễn Xuân Trường – BTT GP Bắc Ninh