Người xứ Nê ở xứ Mỹ Lộc và Hòa An

    Giáo xứ Tử Nê có mặt tại Giáo Phận Đông Đàng Ngoài từ năm 1683, 200 năm trước khi hình thành Giáo Phận Bắc Ninh. Theo thời gian xứ Nê đã góp phần tạo thành các xứ Lai Tê, Ngăm Giáo, Tháp Dương, các xứ ở  xa như Nghĩa Hạ, Hòa An.

Nhà thở Tử Nê

Sau đây chúng tôi xin kể sơ qua về việc :                                                                                                                                  1 .-  Người xứ Nê có mặt ở xứ Mỹ Lộc .

Theo thống kê của Giáo Phận Bắc Ninh năm 1937-1938 thời Đức Cha Chỉnh thì cha xứ Nê khi đó là cha Giuse Thuận,còn cha xứ Mỹ Lộc là cha Gioakim Thuận. Cha Gioakim Thuận là người quê xứ Ngăm Giáo,cùng quê với bà cố Đức Ông Đinh Đồng Cương. Bời vậy em Đức Ông Cương là ông Đinh Quang Lượng đã theo cha Gioakim Thuận lên ở nhà chung Mỹ Lộc, làm thày giáo dậy học trường Mỹ Lộc trong nhiều năm. Mỗi lần về thăm nhà ở Tử Nê, thày giáo Đinh Quang Lượng thường kể cho anh em họ hàng nghe về những chuyện xẩy ra ở xứ Mỹ Lộc, chẳng hạn truyện một ông trùm thường tự diễn những cảnh Chúa Giêsu chịu quân dữ bắt trói dẫn về dinh Philatô, phải lội dưới sông trong mùa đông giá lạnh, do ông trùm đóng vai Chúa Giêsu, vợ con ông đóng vai quân dữ, lấy dây buộc cổ ông lôi đi khi quân dữ đứng trên giường còn ông trùm cởi trần đi dưới đất, một người trong gia đình đứng đọc bản Thương Khó tả cảnh Chúa bị nạn…Câu truyện làm bà con thích thú, đến nỗi ông Đinh Đồng Cù là em con chú bác  ruột ông Lượng xin đi theo lên Mỹ Lộc chơi thăm. Khi ở Mỹ Lộc thì ông Đinh Đồng Cù thích quá vì không khí Mỹ Lộc rất thoáng mát khi ở gần sát sông Thương. Nhất là ở làng Sàn lại có nhiều ruộng, trong khi ở làng Nê thì ít ruộng, không có ruộng để cầy cấy. Bởi vậy sau khi suy tính, ông đã đưa cả gia đình lên Mỹ Lộc, gia nhập làng Sàn. Gia đình ông có 5 người con, ba gái, hai trai. Người em của ông là Đinh Đồng Mộc vẫn ở làng Nê.

Nhà thờ Mỹ Lộc

Nhà thờ Sàn

2. – Sự hình thành xứ Hòa An.

Năm 1989 tôi về Bắc Ninh để đi hành hương kính viếng các nhà thờ có để hài cốt các vị Đầu Mục Tử Đạo trong Giáo Phận , 45 nhà thờ. Một hôm tôi đang ở Tòa Giám Mục thì được thày Sức giới thiệu anh Đinh Đồng Nhiêm là người Nê, là con ông Ngâm, tức Đinh Đồng Cù, người đã lên ở tại xứ Mỹ Lộc nhiều năm rồi. Gặp dịp may tôi liền nói chuyện với anh để hỏi thăm về hoàn cảnh gia đình anh, nhân tiện hỏi về các con cháu của anh, vì tôi đang sưu tầm tên tuổi các người trong họ để làm tộc phả họ Đinh Tử Nê.  Anh cho biết các con ông Ngâm, Cù, chỉ có chị cả cũa anh là chị Ngâm đã có gia đình là ở lại làng Nê, còn hai người con trai là Nhiêm và Thơ cùng hai gái là chị Dỗ và em Ấu thì đi lên Mỹ Lộc. Anh Nhiêm đã lập gia đình với cô Nguyễn Thị Triệu người Mỹ Lộc, sinh được nhiều con cả trai lẫn gái. Anh cho biết anh đã quyết định đi sang khu vực ngọn đồi trọc gần làng Sàn để khai khẩn, cuốc đất dọn cỏ làm nhà cửa, vườn ruộng để đưa các con đến ở. Anh là người đầu tiên đến khai phá khu đồi. Về sau có nhiều người cũng đến ở và làm thành một ấp mới, sau được đặt tên là ấp Con Cá. Tính ra sau một thời gian ở Mỹ Lộc, gia đình ông Ngâm đã có 15 cháu nội, 18 chắt nội. Ấy là không kể cháu chắt ngoại. Càng về sau thì số các cháu chắt cả nội ngoại còn tăng lên nhiều nữa. Ấp Con Cá  nay đã trở thành một phần của  xứ Hòa An, một xứ mới của Giáo Phận Bắc Ninh.

Nhà thờ Hòa An

Đinh Đồng Phương