Lược sử Giáo họ nhà xứ Đại Từ

1. Thông tin cơ bản

Tên gọi: Họ nhà xứ Đại Từ (tên gọi khác “Họ nhà xứ Yên Huy”).

Địa chỉ: TDP 5, thị trấn Hùng Sơn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Năm thành lập: Khoảng đầu năm 1920.

Bổn mạng: Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội (8/12).

Cha chính xứ: Giuse Đinh Văn Thành.

Dòng tu, tu hội, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Ban hành giáo, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, hội Lòng Chúa thương xót, ca đoàn, phong trào Thiếu nhi Thánh Thể, huynh đoàn giáo dân Đaminh, đoàn kim nhạc, đội trống, đội trắc, ban trật tự, ban bát âm và ban điện.

Giáo dân: Đây là một làng Công giáo toàn tòng, với 5467 nhân danh (số liệu năm 2023). Đa phần bà con giáo dân canh tác nông nghiệp, bên cạnh đó có một số ít gia đình trồng thêm chè và buôn bán nhỏ lẻ. Trong những năm qua, một số ít giới trẻ của giáo họ đi làm công nhân tại khu khai thác Núi Pháo và một số công ty trong và ngoài tỉnh. Nhờ vậy, đời sống bà con nói chung khá ổn định và đầy đủ.

Nhà thờ: Ngôi Thánh đường được thánh hiến ngày 23 tháng 01 năm 2010 với chiều rộng 13.8m, chiều dài 46m, mái cao 15m, tháp cao 35.6m. Nhà thờ có 3 quả chuông: quả thứ nhất nặng 425kg, quả thứ hai nặng 170kg, quả thứ ba nặng 150kg. Tổng diện tích khuôn viên nhà chung là khoảng 15000m².

Các giáo họ trực thuộc: Yên Cư, Sơn Hà, Tân Thành, Phương Nam III, Phúc Linh, Đồng Danh, Tân Linh, Yên Thuận, Đồng Khuân.

2. Lịch sử hình thành và phát triển

          Theo lời kể của các bậc cao niên, vào khoảng những năm đầu tiên của thế kỉ XX, vì miếng cơm manh áo và công cuộc mưu sinh, có một số người từ những tỉnh miền xuôi như Nam Định, Thái Bình, Hải Dương, Hải Phòng… đã di cư lên vùng đất Đại Từ, trong số đó có cả những người giáo dân sùng đạo. Dù di cư đến nơi đất khách quê người và phải vất vả để có miếng cơm manh áo, nhưng những người con xa xứ ấy vẫn luôn một lòng hướng về Chúa, luôn sống đức tin mà mình đã lãnh nhận. Dần dần không ai bảo ai, họ vẫn họp nhau đọc kinh cầu nguyện giữa biết bao những đổi thay, thăng trầm của thời cuộc.

Đến khoảng năm 1920, có một vị linh mục vì muốn quy tụ những con chiên đang tản mác, sống rải rác trên khu vực Đại Từ lại, muốn lo cho họ có ruộng đất để làm việc, nên đã mua hai khu cánh đồng: một là khu cánh đồng Yên Thuận, hai là khu cánh đồng Huy Ngạc rồi lập nên một họ đạo mang tên Yên Huy. Lúc đó, số giáo dân chỉ chừng 30 hộ với khoảng 120 nhân danh. Để những người giáo dân có nơi cầu nguyện, ngài đã dành ra một khu đất với diện tích chừng hơn 13460m² để làm nơi thờ tự.

Sau đó, Đức cha Teodoro Gordaliza Phúc (1925-1931) chính thức thiết lập Giáo xứ Yên Huy. Trước năm 1941, cha Bắc là cha quản xứ đã xây dựng được 4 gian nhà nguyện nhỏ bằng tranh tre, nứa, lá, một trường học và nhà rương thóc. Đến khoảng năm 1941, ngôi nhà thờ bằng gỗ khá kiên cố đầu tiên được dựng lên với chiều dài chừng 7 gian. Năm 1942, cha Xuân về quản xứ, ngài đã chuẩn bị vật liệu để xây dựng nhà thờ mới nhưng vì điều kiện đất nước chiến tranh nên không thể thực hiện được. Do đó, cha Xuân đã chuyển đi nơi khác.

Năm 1945 – 1947, cha Ngọc về quản xứ trong hoàn cảnh chiến tranh lên tới đỉnh điểm. Với khẩu hiệu “vườn không nhà trống”, trong một đợt chạy giặc, tất cả giáo dân phải chạy vào khu rừng Đồng Khuân và dựng trại lán tạm để nương náu, còn nhà cửa ở trong làng thì đều bị đốt hoặc dỡ bỏ, trừ những công trình trong khuôn viên nhà thờ. Một thời gian sau, khi địch đã rút quân, những người giáo dân quay về làng để trở lại cuộc sống thường nhật. Những công trình trong nhà xứ tuy có bị hư hại nhưng không bị những tổn thất quá nặng nề.

Từ năm 1950 – 1953, cha Khoa chuyển từ Yên Lãng về coi sóc giáo xứ. Sau đó, ngay trước công cuộc cải cách ruộng đất, cha Khoa đã âm thầm rời khỏi giáo xứ. Bởi ngài được cha Phạm Bá Trực báo tin là nếu cha còn ở lại thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn, và có khi còn nguy hiểm đến tính mạng. Sau cải cách, giáo xứ không còn có cha xứ ở trực tiếp mà thuộc sự quản lý của cha Lộc, khi đó đang là cha xứ giáo xứ Thái Nguyên.

Đến cuối năm 1994 – 1998, cha Đaminh Nguyễn Văn Kinh về quản nhiệm. Ngày 10/09/2005, Đức cha cố Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến bổ nhiệm cha Giuse Nguyễn Văn Phong làm linh mục chính xứ sau hơn 50 năm giáo xứ không có linh mục ở trực tiếp. Từ 2010 – 2019, cha Phêrô Mai Viết Thắng là cha chính xứ. Từ 12/7/2019 – 2022, cha Giuse Lê Thành Văn là cha chính xứ. Từ 9/7/2022 – nay, cha Giuse Đinh Văn Thành làm chính xứ.

3. Đời sống đức tin

              Trong suốt những năm tháng không có linh mục phụ trách, bà con giáo dân sớm tối đọc kinh chung. Đặc biệt vào ngày Chúa Nhật, dân họ đã tổ chức buổi suy tôn Lời Chúa để duy trì đức tin. Từ khi có cha Giuse Nguyễn Văn Phong về nhận xứ, sau đó là cha Phêrô Mai Viết Thắng về coi sóc đến nay, thì có Thánh lễ thường xuyên hơn, các hoạt động trong giáo xứ sôi nổi, đức tin của bà con vì thế cũng dần lớn mạnh.

              Hiện nay, họ nhà xứ có Thánh lễ vào buổi tối của các ngày trong tuần. Chúa Nhật có hai lễ vào lúc 7h30’ cho các em thiếu nhi và lễ tối lúc 19h30’ cho giáo dân. Họ nhà xứ có rất nhiều hội đoàn đã được thành lập và hoạt động tích cực. Giáo xứ Đại Từ đã đóng góp cho cánh đồng truyền giáo: 4 linh mục Giáo phận, 10 chủng sinh, 2 đan sĩ Xitô, 22 nữ tu đang phục vụ trong cũng như ngoài giáo phận và tại hải ngoại. Nguyện xin Thánh Thể Tình Yêu luôn gìn giữ Giáo phận và giáo xứ Đại Từ, để qua những thăng trầm lịch sử, đoàn con cái Chúa vẫn tiếp tục phát triển và sinh hoa kết quả đức tin.

BTT Giáo Phận