Ngọc Liễn: Khánh thành và Lễ cung hiến thánh đường

Ngọc Liễn: sáng ngày 18 tháng 12 năm 2016, đức cha giáo phận về Ngọc Liễn thuộc giáo xứ Ngọ xá cắt băng khánh thành và cung hiến ngôi thánh đường mới được hoàn thành.

Cùng đồng tế với ngài có một số cha trong giáo phận,. Đến tham dự thánh lễ và cầu nguyện cho giáo họ có quý nam nữ tu sỹ, quý khách và ban hành giáo các xứ họ xung quanh.

Ngôi thánh đường giáo họ Ngọc Liễn được đặt móng xây dựng từ năm 2003, trải qua hơn 13 năm xây dựng hôm nay đã hoàn thành.

Thánh lễ cung hiến thánh đường được bắt đầu bằng nghi thức dâng mô hình và chìa khóa nhà thờ cho đức cha giáo phận. Sau đó đức cha trao chìa khóa nhà thờ cho cha xứ để mở cửa, đoàn nghi lễ và cộng đoàn tiến vào nhà thờ.

Sau bài giảng là phần chính yếu của nghi thức cung hiến, nghi thức này được bắt đầu với kinh cầu các thánh, đặt hài cốt  thánh tử đạo Giuse Hoàng Lương Cảnh vào bàn thờ, xức dầu và xông hương bàn thờ. Tiếp theo là nghi thức xức dầu và thắp nến 12 cột nhà nhờ.

Thánh lễ được tiếp tục với phần phụng vụ thánh thể. Trước khi thánh lễ kết thúc, một vị ban hành giáo đại diện dân họ cám ơn đức cha, quý cha và quý khách.

Đôi nét về giáo họ Ngọc Liễn:

Giáo họ Ngọc Liễn nằm trên địa bàn thôn Ngọc Liễn, xã Châu Minh, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang. Ngọc Liễn cách nhà xứ Ngọ Xá khoảng 2km, cách sông Cầu 2km về bên tả ngạn. Đây là giáo họ toàn tòng với hơn 2,000 nhân danh, hộ xa nhất cách nhà thờ 500m. Người dân nơi đây chủ yếu làm ruộng, làm nghề gỗ, các bạn trẻ làm việc trong các công ty.

Trước năm 1880, Ngọc Liễn là làng lương dân, có đình chùa. Biến cố năm 1880, các cụ bị mất sổ địa chính, do đó bị mất hết đất đai. Dân làng bên cạnh cứ vậy xâm lấn hết đất của làng. Không còn chỗ ở, không còn đất canh tác, dân làng đưa nhau đi kiện đòi đất nhưng bị thua kiện do không có sổ đất trong tay.

Khi đó, cha già Nhã đang coi sóc giáo xứ Ngọ Xá, là người có tiếng nói trong xã hội và được mọi người kính trọng. Dân làng đã xin ngài lên chính quyền đòi lại phần đất đã bị lấn chiếm. Cha già Nhã đã giúp dân làng này đòi lại được phần lớn số đất đã bị các làng khác chiếm. Kể từ đó, dân làng này xin theo học đạo và gia nhập đạo Công giáo.

Thời gian đầu, vì chưa có nhà thờ, nên cứ tối đến, các gia đình tập trung đọc kinh tại gia đình cụ Gioakim Nguyễn Văn Thế.

Đến năm 1894, tức là sau 14 năm theo đạo, dân làng đã xây dựng ngôi nhà nguyện đầu tiên. Nhà nguyện lúc bây giờ được xây dựng cách nhà thờ hiện tại khoảng 15m. Khi đó, giáo họ đã có khoảng 30 hộ gia đình.

Ít lâu sau, ngôi nhà nguyện xuống cấp, dân làng lại xây dựng nhà thờ thứ hai, cách nhà thờ hiện nay khoảng 25m. Nhà thờ này được xây dựng với 9 gian, tường trình, mái ngói, nền gạch. Ngôi nhà thờ này tồn tại đến năm 1938.

 Ngôi nhà thờ thứ ba được xây dựng năm 1938, do cha Nguyễn Duy Hinh khởi xướng và được xây dựng trên phần đất nhà thờ hiện tại. So với hai nhà thờ trước, nhà thờ này được xây dựng kiên cố hơn với tường gạch, cột gỗ lim, mái ngói, chiều dài khoảng 25m, rộng 8m. Khi đó, ông cụ Học làm trùm trưởng, ông cụ Trấn làm trùm phó, giáo họ Ngọc Liễn lúc đó có khoảng 46 hộ gia đình. Thời gian này dân họ được cha Hinh về cho lễ vào dịp lễ bảo trợ của họ giáo và vào mùa chay. Nhà thờ thứ ba này tồn tại đến năm 2003 thì được phá bỏ để xây dựng nhà thờ hiện tại của giáo họ. Năm 1945, cha già Hinh mất, giáo dân vùng họ nhà xứ Ngọ Xá bỏ đạo dần, còn Ngọc Liễn vẫn giữ đạo.

Năm 1954, Ngọc Liễn có hơn 300 nhân danh, khoảng 70 người đã di cư vào Nam. Năm 1968, nơi đây có khoảng 400 nhân danh. Từ khi cha Dự mất năm 1951, không còn cha nào trực tiếp coi sóc giáo xứ, giáo họ rất ít khi có lễ, thi thoảng có cha Quảng cha Can về dâng  lẽ, giáo dân phải về tòa giám mục Bắc Ninh dự lễ vào các ngày Chúa Nhật và lễ trọng. Nhà thờ giáo dân vẫn luôn duy trì ngày đọc kinh 3 buổi: sáng, trưa, tối, ngày Chúa nhật thì có suy tôn Lời Chúa cho những ai không thể đi tham dự thánh lễ ở Bắc Ninh được.

Năm 2003 Đức Cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến về dâng thánh lễ đặt móng nhà thờ hiện tại, . Cho tới thời điểm hiện nay nhà thờ Ngọc Liễn là ngôi thánh đường lớn nhất  ở huyện Hiệp Hòa. Nhà thờ dài 48m, rộng 16.1m, cao 9m, tháp cao 37m với 2 quả chuông nặng 1.5 tạ và 2 tạ. Tổng diện tích đất nhà chung là 4.800m².

Ngọc Liễn là một họ đạo lớn với 2000 nhân danh. Vì thế, các hội đoàn ở đây cũng rất đa dạng. Trong đó phải kể đến huynh đoàn  Đa Minh giáo dân với 120 thành viên, đã thành lập được trên 30 năm, nay vẫn duy trì đọc kinnh sáng và trưa. Hội Giuse có 70 thành viên thành lập năm 1995, đầu tháng có chầu Thánh Thể, sinh hoạt và chia sẻ theo đề tài của cha phụ trách. Hội Mân côi với 80 thành viên, đầu tháng chầu và chia sẻ kinh thánh, thứ bảy khấn Đức Mẹ, thứ bảy đầu tháng dâng hoa. Hội Lòng Chúa Thương Xót    60 thành  viên, thành lập năm 2015, có đọc kinh hàng ngày vào buổi trưa. Hội kèn có 40 thành viên, thành lập năm 2010. Hội trống trắc với 30 thành viên, thành lập trên 80 năm. Ca đoàn có 40 thành viên phục vụ các ngày lễ. Huynh trưởng giáo lý viên  30 thành viên, cùng với khoảng 250 em thiếu nhi. Các em vẫn được duy trì học giáo lý trong cả năm. Vì đông không có đủ lớp học, các em phải chia lịch ra học trong cả tuần.

Ngọc Liễn được ví như hòn ngọc của giáo xứ Ngọ Xá, nơi đây sản sinh ra nhiều tông đồ để phục vụ trên cánh đồng truyền giáo trong và ngoài giáo phận. Hiện tại, giáo họ đã có hai cha phục vụ trong giao phận và có một cha dòng Đaminh đang phục vụ ở nước Bỉ, cùng với khoảng 30 nữ tu với nhiều dòng khác nhau.

TTGP Bắc Ninh