Dẫn lễ kỷ niệm 130 năm thành lập giáo phận Bắc Ninh
Vinh danh Chúa vì qua bao thế hệ
Đức tin lồng vào trang sử đau thương
Hạt chết đi ôm sức sống Tin Mừng
Nhập vào đất, nở nên hoa Giáo Phận.
Nhờ ơn Thiên Chúa, đúng vào ngày cách đây 130 năm, ngày 29.5.1883, Tòa Thánh đã quyết định thành lập giáo phận Bắc Ninh do đức cha tiên khởi Antôniô Lễ coi sóc. Hôm nay, trong ngày kỉ niệm tốt đẹp này, mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận Bắc Ninh qui tụ về nơi đây như những anh chị em trong 1 mái nhà Cha chung, để cùng nhau chung niềm vui mừng, và cùng nhau dâng lời ngợi khen và tạ ơn Thiên Chúa.
Nhìn ngược về quá khứ, trên vùng đất thuộc giáo phận Bắc Ninh trải qua những cơn dâu bểđã thấm đẫm máu của các anh ùng tử đạo: Bi đát làm sao những đoạn trường – máu hồng tử đạo thăm quê hương; đó là máu của 12 thánh tử đạo Bắc Ninh, đó là máu của 100 đầu mục tử đạo chịu chết vì đức tin cùng một ngày- một biến cố lịch sử và đức tin đông tây kim cổ chưa từng có. Và sự hi sinh của các anh hùng tử đạo như những hạt giống chịu chôn vùi trong lòng đất đã trổ sinh hoa trái đức tin:
Hạt giống mục rồi cây đã mọc
Từ lòng đất mẹ mùa bao la.
Ngày đi gieo, vừa gieo vừa khóc
Ngày trở về, ôm bó lúa hoan ca.
Nhờ những hoa trái ấy mà giáo phận Bắc Ninh được khai sinh. Và ngay từ thuở ban đầu những năm tháng Giáo Phận chập chững bước đi, đức cha tiên khởi đã thiết lập 12 giáo xứ như 12 chi tộc Itraen của Dân Chúa thời Cựu Ước, như Chúa Giêsu chọn 12 thánh tông đồ thời Tân Ước, đó là các giáo xứ: Kẻ Mốt, Kẻ Nê, Kẻ Roi, Đạo Ngạn, Cẩm Đường, Mỹ Lộc, Đại Lãm, Thiết Nham, Nội Bài, Yên Mỹ, Dân Trù và Bỉ Nội.
Theo dòng thời gian, vườn cây đức tin Giáo Phận phát triển và trổ sinh nhiều hoa trái. Thế nhưng, khi giáo phận được khoảng 70 tuổi, một thử thách khá gay go mà các bậc cha ông của chúng ta đã phải trải qua và vượt qua. Đó là biến cố chia đôi đất nước năm 1954, hơn một nửa số giáo dân cùng với đại đa số các linh mục và tất cả chủng sinh đã rời Giáo Phận di cư vào Nam. Tiếp sau đó, Giáo Phận phải sống trong tình trạng chiến tranh, và thời bao cấp, hoạt động của các linh mục bị hạn chế tối đa. Đã vậy các chủng viện lại bị đóng cửa. Nên có lúc giáo phận Bắc Ninh nổi tiếng là chỉ có 1 linh mục rưỡi.
Tuy tình trạng bi đát là vậy, nhưng nhờ đức tin son sắt vào Thiên Chúa, hàng ngàn hàng vạn tín hữu, giáo dân cũng như giáo sĩ và tu sĩ đã cố gắng giữ đạo và hi sinh đến mức anh hùng để Giáo Phận vững bước và tiến lên vượt qua muôn vàn gian nan sóng gió. Nhờ quyền năng của Thiên Chúa, Giáo Phận như một cây trụi lá sau mùa đông dài khắc nghiệt, lại hồi sinh và phát triển xanh tươi, sinh nhiều hoa trái như ngày hôm nay. Giáo phận hiện nay có hơn 70giáo xứ như những cây đại thụtỏa lá đơm cành hơn 300 họ đạo.
Tạ ơn Chúa đã ban cho giáo phận Bắc Ninh nhiều tấm gương trung kiên với đức tin, chúng ta có quyền tự hào về cha ông chúng ta.Nhờ sự hi sinh của các ngài mà Giáo Phận mới được như ngày hôm nay. Các Ngài đã để lại bài học sâu sắc: Giáo hội phát triển là nhờ những tín hữu dám sống chết cho niềm tin của mình.
Người Việt nói: Cha nào con ấy. Chúng ta mang trong mình dòng máu của cha ông là những người đã đặt Chúa lên trên những danh lợi trần thế và trên cả mạng sống.Các bậc tiền nhân cha ông đã hi sinh mồ hôi xương máu vì đức tin, thế thì, chúng ta là con cháu phải sống đức tin ra sao để xứng đáng với sự hi sinh cao cả của các ngài, để không uổng phí xương máu các ngài.
Bằng trọn vẹn tấm lòng thảo hiếu, chúng ta xin dâng lời ngợi khen tạ ơn Thiên Chúa, tri ân các bậc tiền nhân, xin mời cộng đoàn đứng hiệp dâng Thánh lễ kỉ niệm 130 năm thành lập Giáo Phận./.
Nguyễn Xuân Trường