Nhà thờ Đông Tiến – nỗi trăn trở

Ngày 4/4/2019 vừa qua, đức cha giáo phận- Cosma Hoàng Văn Đạt, cha quản xứ – Đaminh Nguyễn Văn Hồi và quý vị Hội đồng giáo xứ Đạo Ngạn đã tới thăm Nhà thờ Đông Tiến, xứ Đạo Ngạn, giáo phận Bắc Ninh. Đây là ngày kỉ niệm 157 năm 100 vị đầu mục thuộc các giáo xứ, giáo họ của giáo phận Bắc Ninh chịu tử vì đạo tại Cổng Tả thành Bắc Ninh 4/4/1862, trong đó có cụ Phêrô Nguyễn Văn Xương hiện vẫn được an nghỉ tại gian cung thánh của Nhà thờ Đông Tiến. Nói là nhà thờ chứ hiện nay chỉ còn là đống đổ nát, hoang tàn, khiến ai nhìn thấy cũng cảm thấy chạnh lòng. Tại sao đến nông nỗi này vậy?

Cũng nên biết, Nhà thờ Đông Tiến, giáo xứ Đạo Ngạn, tại thôn Đông Tiến, xã Quang Châu, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, được xây dựng vào những năm đầu của thế kỷ trước, có tường rào bao quanh, có ngôi Thánh đường với tháp cao uy nghi, có nhà giáo lý đề hội họp và học giáo lý. Trong gian cung thánh có chôn cất  vị đầu mục Phêrô Nguyễn Văn Xương, người Đông Tiến, Ngoài ra, xung quanh Thánh đường còn có các ngôi mộ của một linh mục, một thầy, và giáo dân từng phục vụ giáo họ Đông Tiến.

Biến cố năm 1954, hơn 95% giáo dân di cư vào Nam. Số giáo dân còn lại vẫn duy trì đọc kinh cầu nguyện. Cụ Hai Lát là người trực tiếp trông coi Thánh đường cho đến khi qua đời năm 1981.

Vào năm 1984, chính quyền xã Quang Châu đã cho người tháo dỡ ngôi thánh đường Đông Tiến: – mái tôn được bán cho dân – cột, kèo bằng gỗ lim chính quyền xã đã dùng đóng tủ, cửa, bàn ghế cho trạm ý tế xã, nay là UBND xã Quang Châu. Phần tường gạch đã bị một số họ dân phá dỡ lấy gạch. Toàn bộ khu đất thánh đường đã bị tám hộ dân chiếm dụng xây nhà ở, công trình vệ sinh, chăn nuôi ngay trong lòng nhà thờ, đè lên cả những phần mộ các đấng bậc tổ tiên, làm mất vệ sinh môi trường, xúc phạm đến nơi thờ tự linh thiêng, thật xót xa cho những ai có lương tri.

Những năm qua, đức cha giáo phận và giáo xứ Đạo Ngạn đã nhiều lần tiếp xúc với các cấp chính quyền tỉnh Bắc Giang đề nghị giải quyết và hoàn trả lại đất đại nhà thờ Đông Tiến cho Giáo phận. Mặc dù chính quyền đã đối thoại với các hộ dân, và đã tháo dỡ một số công trình phụ bên trong nền nhà thờ, nhưng vẫn còn nhiều vướng, chưa giải quyết triệt để, nên đến nay nhà thờ vẫn là đống đổ nát hoang tàn, bốn chung quanh vẫn bị các hộ dân chiếm dụng sinh sống.

Chúng ta cùng cầu nguyện và nhờ lời chuyển cầu của các vị Tử Đạo, xin Chúa giúp cho công việc tái thiết nhà thờ Đông Tiến sớm được thực hiện.

Lm. Đaminh Nguyễn Văn Hồi