Theo dấu chân 100 Vị Đầu Mục Tử Đạo Bắc Ninh

Giáo phận Bắc Ninh đã trải qua biết bao thăng trầm để giữ vững và phát triển đức tin Công giáo. Trong dòng chảy lịch sử ấy, có biết bao vị anh hùng đức tin đã hy sinh để làm chứng cho Tin Mừng, trong đó không thể quên là 100 vị đầu mục tử đạo Bắc Ninh. Các ngài là những giáo dân nhiệt thành, những người lãnh đạo cộng đoàn, không chỉ bảo vệ đức tin mà còn tận hiến mạng sống mình để minh chứng tình yêu Thiên Chúa.

Bối Cảnh Lịch Sử

Năm 1859, vua Tự Đức ra lệnh tập trung những người đứng đầu các xứ họ để kiểm soát chặt chẽ các thành phần tích cực trong hàng ngũ người Công Giáo, đồng thời khiến các xứ họ như “rắn mất đầu”. Lần lượt trong 3 đợt, hơn 100 đầu mục trong tỉnh Bắc Ninh bị giam tại thành Bắc Ninh. Trong đợt thứ ba, có cả một số quân nhân Công Giáo.

Theo lời dụ dỗ và đe dọa, hoặc sau những lần tra tấn, một số đã bước qua Thánh Giá để được tha. Một số khác đã chết trong tù. Còn lại đúng 100 người đã bị tổng đốc Nguyễn Văn Phong ra lệnh hành quyết khẩn cấp vào ngày 4 tháng 4 năm 1862.

Vai Trò của Các Đầu Mục trong Cộng Đoàn

Đầu mục có thể gọi là “ông trùm” hay ông chủ tịch hội đồng mục vụ giáo xứ. Họ là những vị lãnh đạo và phục vụ giáo dân trong các giáo họ, giáo xứ, có trách nhiệm hướng dẫn đời sống đạo, bảo vệ giáo dân và giúp đỡ các linh mục trong sứ vụ truyền giáo.

Vào thời kỳ cấm đạo, các đầu mục không chỉ âm thầm tổ chức các buổi cầu nguyện, mà còn trở thành điểm tựa vững chắc cho giáo dân trước những cuộc bách hại. Nổi bật là một trăm vị đã bị bắt vì kiên quyết không bước qua Thánh Giá, không chối bỏ đức tin và trung thành với Hội Thánh.

Chứng Nhân Đức Tin

Các vị Đầu Mục Bắc Ninh đã bị giam giữ tới hơn 28 tháng trong ngục thất Bắc Ninh, chịu nhiều trận đòn tra tấn, cưỡng ép khủng khiếp, đói khổ và bệnh tật, cũng như sự khủng bố về tinh thần. Dẫu vậy, các vị vẫn một lòng tin tưởng vào Chúa, trung thành với Đức Tin và Giáo Hội, nhẫn nhục chịu đựng mọi gian nan thử thách với tinh thần can đảm tuyệt vời.

Nhà tù đã biến thành họ đạo, và đêm đêm lời kinh đã vang lên tại một góc thành Bắc Ninh bị bao quanh bởi gươm giáo, voi ngựa, lính tráng. Cường lực nào có thể đe dọa và dập tắt được Đức Tin nơi những người kiên cường đó? Khổ ải nào có thể vùi dập được những tâm hồn trong sáng và tốt tươi ấy?

Ngày 4-4-1862, khi mặt trời lặn, các sĩ quan và lính tráng đã dẫn các Đầu Mục từ các tráng ngũ đi về phía Cổng Tả, nơi đã đào sẵn hai hố lớn có thể vùi xác 100 người. Các tử tội khi đến mép hố thì lính được lệnh chém đầu họ, nhưng chỉ có chừng ba chục người bị chém và chừng năm hay sáu người bị chém đứt đầu và bị xô xuống hố. Các người khác thì bị lính đẩy xuống hố người thì nằm, người thì ngồi, trên mình còn mang đầy xiềng xích, gông cùm… Sau đó lính được lệnh dùng quốc xẻng xúc đất lấp đầy các hố, chôn sống các tử tội. Ngày hôm sau thì tượng binh của thành Bắc Ninh dẫn một con voi duy nhất đi đi lại lại trên nấm mộ các Đầu Mục để nếu có ai chưa chết thì chóng chết hơn…

Di Sản Đức Tin

Một trăm vị đầu mục tử đạo Bắc Ninh đã để lại một tấm gương sáng chói về lòng trung thành với Thiên Chúa. Các ngài là minh chứng sống động cho tình yêu Thiên Chúa và sự hiệp thông trong Hội Thánh. Nhờ sự hy sinh của các ngài, đức tin Công giáo tại Bắc Ninh không những không bị dập tắt mà còn phát triển mạnh mẽ, để lại một di sản quý báu cho các thế hệ tín hữu hôm nay.

Hàng năm, giáo phận Bắc Ninh luôn tưởng nhớ và tôn vinh các ngài, không chỉ để tri ân mà còn để khơi dậy tinh thần đức tin mạnh mẽ trong mỗi người. Các vị đầu mục tử đạo là nguồn động viên lớn lao để các tín hữu Bắc Ninh hôm nay tiếp tục bước đi trong niềm tin, sống chứng tá Tin Mừng và trung kiên với Thiên Chúa.

Nguyện xin 100 vị đầu mục tử đạo Bắc Ninh cầu bầu cùng Thiên Chúa cho giáo phận Bắc Ninh ngày càng vững mạnh trong đức tin, để mỗi tín hữu noi gương các ngài sống đời chứng tá giữa thế giới này.

Văn Văn