Tường Thuật Thánh Lễ Phong Chức Tân Giám Mục Cosma Hoàng Văn Ðạt
Thánh lễ Phong chức Giám mục đã diễn ra tại quảng trường Tòa giám mục Bắc Ninh vào sáng 7.10.2008. Thật là đặc biệt khi thánh lễ diễn ra vào đúng ngày lễ Mẹ Mân Côi, Bảo trợ giáo phận Bắc Ninh. Lễ đài được thiết kế đậm nét quan họ Bắc Ninh với mái che là chiếc nón quai thao khổng lồ.
Nhà thờ chính tòa Bắc Ninh ở về hướng Bắc và cách Hà nội 40 cây số (khoảng 25 miles đặm). Tân Giám Mục Hoàng Văn Ðạt là linh mục Dòng Tên đầu tiên được phong giám mục sau 400 năm các giáo sĩ Dòng Tên người Bồ Ðào Nha là những nhà truyền giáo đầu tiên đặt chân đến miền Bắc Việt Nam. Hiện nay dân số người Công giáo tại Việt Nam là khoảng 8 triệu người (trong tổng số 84 triệu dân), người Công giáo đông hàng thứ hai tại Á châu sau Phi Luật Tân.
Ngay từ tối hôm trước đã có rất nhiều linh mục, tu sĩ nam nữ, quí khách gần xa trong nước và hải ngoại, cùng đông đảo giáo dân từ khắp các giáo xứ thuộc giáo phận Bắc Ninh về tham dự đêm hội giao lưu văn nghệ mừng đức tân Giám mục, và họ đã ngủ lại qua đêm tại Tòa giám mục để tham dự thánh lễ phong chức sáng hôm sau. Ước tính có khoảng trên 10 ngàn người thuộc đủ mọi thành phần dân Chúa: giáo sĩ, tu sĩ, giáo dân cùng quí khách các tôn giáo bạn và đặc biệt là hơn 100 bệnh nhân phong cùi đã tham dự thánh lễ phong chức Giám mục.
Bầu trời Bắc Ninh buổi sáng lễ tấn phong Giám mục trong xanh, chan hòa ánh nắng. Những làn gió thu nhè nhẹ đủ để làm cho người tham dự không đổ mồ hôi dưới ánh mặt trời rực rỡ. Và thật kì diệu khi trong thánh lễ, liên tục xuất hiện những dấu chỉ, những biểu tượng lạ lùng, rực rỡ trên bầu trời.
Ðúng 8g45, đoàn đồng tế từ Nhà thờ Chính tòa tiến ra lễ đài trong tiếng trống rộn rã, tiếng kèn đồng oai hùng và tiếng vỗ tay giòn giã, đầy ắp niềm vui. Trong khi đó ca đoàn cất lên những lời ca: “Từ ngàn xưa Cha đã yêu con, Cha gọi con giữa muôn người…”
Ðức cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam chủ tế cùng với hơn hai mươi đức cha thuộc các giáo phận khắp Việt Nam và khoảng gần 300 Linh mục. Ðặc biệt có cha cha Gomez – giáo sư thần học của đức tân Giám mục khi còn đang theo học tại học viện Giáo hoàng Piô X Ðà Lạt – cũng tới tham dự trong dịp đặc biệt này.
Ðầu thánh lễ, Ðức cha chủ tế tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo hội Việt Nam một vị mục tử mới và vui mừng chào đón đức tân Giám mục trở nên thành viên chính thức của Hội đồng Giám mục Việt Nam. Ðức cha Chủ tịch tin tưởng Ðức tân Giám mục sẽ sống chết với khẩu hiệu Giám mục của mình: “Tình Thương và Sự Sống” để cho đoàn chiên được sống và sống dồi dào.
Trong bài giảng, Ðức cha Giuse Vũ Văn Thiên liên hệ giữa lần về quê Nadarét của Ðức Giêsu với lần về quê Bắc Ninh của đức tân Giám mục Cosma Hoàng Văn Ðạt. Cả hai đều là những lần về quê vừa quen vừa lạ, về quê không chỉ để thăm hỏi cho bớt nhớ nhung, nhưng là thực thi sứ mạng mới, sứ mạng Thiên sai. Ðức tân Giám mục được sai đến cánh đồng truyền giáo Bắc Ninh rộng lớn để làm những điều chính Chúa Giêsu đã làm, để mang Tin Mừng cứu độ cho muôn dân. Bài giảng của Ðức cha Giuse là sự kết hợp hài hòa những yếu tố Kinh Thánh, thần học, giáo huấn của Giáo hội và những nét văn hóa quan họ Bắc Ninh mượt mà, chan chứa tình duyên làm nổi bật ba vai trò Tư tế, Ngôn sứ và Vương giả của người mục tử.
Nghi thức tấn phong do Ðức cha chủ tịch Phêrô Nguyễn Văn Nhơn chủ phong và hai Ðức cha Giuse Vũ Văn Thiên, Giám mục giáo phận Hải Phòng và Giuse Châu Ngọc Tri, Giám mục giáo phận Ðà Nẵng, phụ phong.
Bắt đầu là phần giới thiệu tiến chức: Linh mục Ðại diện thỉnh cầu Giám mục chủ phong phong Linh mục Cosma Hoàng Văn Ðạt lên chức Giám mục và đọc Tông sắc của Toà Thánh. Sau đó lần lượt là các nghi thức:
+ Lời hứa của tiến chức.
+ Kinh cầu Các Thánh.
+ Nghi thức Bí tích: Nghi thức đặt tay và Lời nguyện phong chức Giám mục.
+ Nghi thức diễn nghĩa: Xức Dầu thánh và trao sách Phúc Âm – Trao nhẫn Giám mục – Ðội mũ Mitra và trao gậy chủ chăn.
+ Ðức Tân Giám mục đứng đội mũ Mitra, cầm gậy mục tử quay về phía cộng đoàn chào chung mọi người – Cộng đoàn vỗ tay chúc mừng. Kế đó, ngài bỏ gậy để nhận hôn bình an của Giám mục chủ phong và tất cả các Giám mục hiện diện.
Sau lời nguyện hiệp lễ, Ðức Tân Giám mục nhận mũ Mitra, gậy chủ chăn và được hai Giám mục phụ phong dẫn đi ban phép lành cho toàn thể cộng đoàn khắp quảng trường Tòa giám mục. Sau đó, đại diện cho toàn thế thiếu nhi, giới trẻ giáo phận, 3 em đã được chính đức tân Giám mục rửa tội cách đây 18 năm, khi lần đầu tiên Ngài trở lại quê hương Bắc Ninh, kính dâng lên Ðức cha mới những đóa hoa tươi xinh, thắm tình nghĩa và đầy cảm động.
Tiếp theo, cha Giuse Trần Quang Vinh đại diện giáo phận Bắc Ninh tạ ơn Chúa, chúc mừng đức tân Giám mục và cảm ơn các đấng bậc và mọi thành phần dân Chúa đã về Bắc Ninh tham dự thánh lễ, chung niềm vui lớn với giáo phận Bắc Ninh.
Thánh lễ kết thúc trong niền hân hoan phấn khởi. Giáo hội Việt Nam, cách riêng Giáo phận Bắc Ninh hân hoan vì có thêm một vị chủ chăn mới. Mọi người hân hoan vì Thiên Chúa đã đoái thương đến dân Người mà ban cho Vị mục tử xứng đáng, tài đức và khôn ngoan để chăm sóc đoàn chiên Chúa. Ðức tân Giám mục sẽ là người phục vụ dân Chúa tại Bắc Ninh, và cùng với các Giám mục Việt Nam chia sẻ trách nhiệm dẫn dắt dân Chúa trong sứ mạng làm chứng cho Ðức Kitô trên mảnh đất quê hương Việt Nam yêu dấu. Chúng ta nguyện xin Thiên Chúa ban cho Ðức tân Giám mục mạnh khoẻ, dồi dào ơn thánh, để ngài chu toàn nhiệm vụ cao cả và nặng nề Chúa trao phó. Ước mong mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận Bắc Ninh sẽ luôn cộng tác với Ðức tân Giám mục, yêu kính Ðức tân Giám mục. Ðể rồi, giáo phận Bắc Ninh sẽ ngày càng phát triển và trở nên dấu chỉ tình thương của Thiên Chúa cho xã hội hôm nay.
Giáo phận Bắc Ninh nằm trên địa bàn 5 tỉnh: Bắc Ninh, Bắc Giang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc; 4 huyện thuộc thủ đô Hà Nội và một số xã, huyện thuộc các tỉnh: Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang, Phú Thọ, Hưng Yên và Hải Dương. Giáo phận trải rộng trên diện tích 24,600 km2 với tổng dân số gần 9 triệu người, trong đó có khoảng 125,000 tín hữu Công giáo, chiếm tỷ lệ 1.38 %. Tổng số linh mục đang thi hành mục vụ tại giáo phận là 41. Trên địa bàn giáo phận, miền thượng du có một số đồng bào dân tộc ít người như: Sán Dìu, H’mông, Dao, Mèo, Cao Lan, Hoa, Tày, Nùng sinh sống.
Ðức tân Giám mục đã nói: “Thiên Chúa đã dùng Ðức Hồng Y Phaolô Giuse giúp giáo phận Bắc Ninh ‘Tin ở Tình Yêu’, tình yêu của Chúa Cha, đã dùng Ðức Cố Giám Mục Giuse Maria để cùng với cả giáo phận ‘Xin cho mọi người nên một’, như ước nguyện của Chúa Con, thì giờ đây xin Chúa Cha và Chúa Con ban Thánh Thần là chính ‘Tình thương và Sự sống’ của Thiên Chúa cho giáo phận, để toàn thể Dân Thiên Chúa vùng Kinh Bắc bồi đắp nền văn minh tình thương và sự sống, tức là đón nhận và chia sẻ tình thương và sự sống cho mọi người. Xin Ðức Mẹ La Vang giúp con cái Mẹ trong nhiệm vụ cao quý này”.
Nguyễn Xuân Trường