Lược sử Giáo họ nhà xứ Bắc Giang

Nhà thờ giáo xứ Bắc Giang nằm cách dòng Sông Thương khoảng 1km về phía Tây. Cách Tòa Giám Mục Bắc Ninh 20km về phía Bắc, đây là một giáo xứ có từ lâu đời và hiếm khi vắng bóng linh mục coi sóc ngay cả trong những thời điểm giáo phận Bắc Ninh có rất ít linh mục.

1. Thông tin cơ bản

Địa chỉ: 66A Nguyễn Văn Cừ, phường Lê Lợi, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang.

Bổn mạng: Đức Mẹ Mân Côi (07/10).

Cha chính xứ: Giuse Nguyễn Văn Phong.

Giáo dân: Giáo họ Bắc Giang hiện nay có khoảng 720 nhân danh (theo số liệu năm 2021), với nhiều ngành nghề khác nhau: làm ruộng, buôn bán, công nhân viên chức nhà nước, công nhân trong các nhà máy. Đời sống kinh tế của người dân nhìn chung khá cao so với các họ đạo lân cận.

Dòng tu, hội đoàn đang hiện diện và hoạt động: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Trưởng gia đình, hội Mân Côi, 1 ca đoàn, hội Lòng Chúa thương xót, phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể, đoàn trống, đoàn kim nhạc, hội Đức Mẹ Hằng cứu giúp, hội Legio.

Nhà thờ: Ngôi đền thánh này được hoàn thành năm 2004 với chiều dài 57m; rộng 17m; cao 17m; tháp cao 50m; nhà thờ có 3 quả chuông với cân nặng là 100kg, 250kg, 400kg. Tổng diện tích khuôn viên nhà chung hiện nay là 5200m² (đã có sổ đỏ).

Các giáo họ trực thuộc: Ảm, Cầu Chính, Ngọc Lâm

2. Lịch sử hình thành và phát triển

            Theo lời kể của cụ Phaolô Nguyễn Minh Thảo và ông trùm Tôma Nguyễn Văn Thanh, hạt giống Tin Mừng được gieo rắc nơi giáo họ Bắc Giang là do những người miền xuôi thuộc các tỉnh Hải Dương, Hải Phòng và Nam Định lên đây sinh sống. Đến năm 1901, họ đạo Bắc Giang đã có được một ngôi nhà thờ rất rộng lớn với chiều dài 50m, rộng 17m, cao 11m, tháp chuông cao 30m, có một quả chuông 220kg (được đúc tại Pháp năm 1898, hiện vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay). Vào thời điểm xây dựng ngôi nhà thờ đầu tiên này, nơi đây đã có hơn 100 giáo dân. Sở dĩ giáo họ làm được ngôi nhà thờ rộng lớn này là do có các cha người Tây đến coi sóc ở đây. Nhìn chung đời sống đức tin của cộng đoàn thuở ban đầu là rất tốt, không gặp khó khăn gì, việc đọc kinh diễn ra hằng ngày trong bầu khí sốt sắng, Thánh lễ cũng có thường xuyên. Đời sống đạo nhanh chóng lan tỏa đến mọi người, số giáo dân cũng nhờ đó mà không ngừng gia tăng. Vào những năm 1950, số giáo dân đã có khoảng hơn 300 nhân danh. Họ sống tập trung quanh khu nhà thờ cho nên tuyến phố nơi đây còn được gọi với cái tên nổi tiếng đó là Phố Đạo.

Trước năm 1954, ngoài ngôi nhà thờ cổ kính, giáo xứ Bắc Giang còn có 2 dãy nhà phòng làm nơi ở của các cha. Một dãy dành cho các cha người Việt và một dãy dành cho các cha ngoại quốc. Tuy nhiên, sau năm 1954 cả hai dãy nhà này đã bị phá bỏ. Ngoài ra, giáo họ Bắc Giang còn có một trường học rất lâu đời không rõ xây dựng từ thời nào chỉ biết rằng năm 1900 đã có rồi. Ngôi trường học này được các cố Tây xây dựng với diện tích là 180m² và trường có tên gọi là trường Thánh Toma (Saint Thomas). Ngôi trường này hiện vẫn còn tồn tại, vị trí của nó nằm ở phía cuối nhà thờ chếch về phía tay phải (nhìn từ dưới lên). Tuy nhiên, ngôi trường này hiện đang được chính quyền phường Lê Lợi sử dụng để làm nhà trẻ.

Từng là một họ đạo rất đông giáo dân, biến cố di cư 1954 đã khiến cho họ đạo Bắc Giang tổn thất nghiêm trọng. Có đến hơn 3/4 số giáo dân di cư trong năm 1954. Do đó, số người còn lại chỉ là 10 hộ gia đình với chưa đầy 100 nhân danh. Hầu hết những gia đình này đều là những hộ gia đình nghèo, không thể đi được nên mới phải ở lại. Tuy nhiên, chính những con người này lại là những chứng nhân đức tin trong thời buổi khó khăn nhất. Nhờ họ mà xứ đạo vẫn luôn được gìn giữ, nhà thờ vẫn luôn có người đến đọc kinh vào các buổi tối, và Thánh lễ vẫn có thường xuyên do một số cha người Việt Nam vẫn còn ở lại với giáo dân.

Tình trạng thiếu vắng mục tử coi sóc giáo xứ Bắc Giang được chấm dứt vào năm 1998, khi Đức cha cố Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến bổ nhiệm cha Đaminh Nguyễn Xuân Hùng về coi sóc toàn giáo hạt Bắc Giang. Trong thời gian quản xứ của mình, cha Đaminh đã tiến hành xây dựng Đền Thánh Bắc Giang để kính Thánh Tâm Chúa Giêsu theo lời nguyện ước của Đức Cố Hồng Y PhaoLô Giuse Phạm Đình Tụng khi ngài còn sống.

Sau khi Cha Đaminh Nguyễn Xuân Hùng rời khỏi Bắc Giang năm 2006, Cha Đaminh Bùi Xuân Bính được cử đến để coi sóc giáo xứ Bắc Giang. . Từ đầu năm 2007 đến năm 2016, giáo xứ Bắc Giang được coi sóc bởi cha Giuse Nguyễn Huy Tảo.

  3. Đời sống đức tin

Ngày 04/07/2020, Đức cha bổ nhiệm cha Giuse Nguyễn Văn Phong về làm chánh xứ giáo xứ Bắc Giang. Từ nay, cha xứ Giuse tiếp tục đồng hành và chăm sóc đời sống đức tin cho bà con giáo dân nơi đây. Họ nhà xứ có Thánh lễ vào tất cả các ngày trong tuần, riêng Chúa Nhật có 2 Thánh lễ vào buổi sáng cho thiếu nhi và buổi tối cho mọi cộng đoàn. Các hội đoàn trong họ nhà xứ sinh hoạt khá đều đặn và đầy đủ. Cơ sở vật chất trong giáo xứ tương đối tiện nghi và đáp ứng các sinh hoạt mục vụ. Các em thiếu nhi được học giáo lý hằng tuần. Tuy nhiên, đời sống đạo nơi đây không tránh khỏi những khó khăn cùng nhiều thách đố. Sống giữa lòng thành phố sô bồ tấp nập, bà con giáo dân bị ảnh hưởng nhiều bởi nếp sống của người lương dân. Tuy nhiên, chúng ta cùng hy vọng hạt giống Tin Mừng nơi giáo xứ được nảy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái, đồng thời các tín hữu trở nên những chứng nhân của Đức Kitô cho những người lương dân đang sinh sống nơi vùng đất này.

Truyền thông Bắc Ninh